Ko je odgovoran za uništavanje šume?

Romanijski plato mogao bi da ostane bez najvećeg bogatstva - šume. Naime, već godinama na ovom prostoru vlada epidemija potkornjaka, štetočine koja pustoši šumsko bogatstvo, ali nadležne institucije još ne reaguju.

Republika Srpska 11.07.2016 | 20:45 Potkornjak, štetočina koja napada stabla i uzrokuje njihovo sušenje, namnožila se na romanijskom platou nakon izmjene Pravilnika o šumskom redu 2009. godine. Tada je Uprava Javnog preuzeća "Šume Srpske" odlučila da tzv. koranje četinara više nije obavezno, odnosno da sa odsječenih stabala ne treba da se skida kora u šumi. To je dovelo da potkornjak preplavi zdrava stabla na ogromnoj površini romanijskog platoa.

"To je veoma opasno i krajnje zabrinjavajuće. Stanje je bilo alarmantno prije dvije godine, a sada je neuporedivo gore", tvrdi Zoran Stanivuković, profesor Šumarskog fakulteta u Banjaluci. Prije usvajanja novog Pravilnika, "Šume Srpske" i resorno Ministarstvo tražili su mišljenje od Šumarskog fakulteta koji je preporučio ne samo da se zadrži koranje stabala, već da se poveća i broj tzv. feromonskih klopki. Međutim, preporuka nije ispoštovana i od 2011. do 2014. godine na romanijskom platou je zbog potkornjaka uništeno oko 180 hiljada kubnih metara stabala. Profesor Stanivuković smatra da je šteta i veća, jer se prilikom redovne sječe ne evidentiraju sasušena stabla. 2014. godine Šumarski fakultet uradio je Izvještaj o uzrocima sušenja stabala.

"Nažalost, pojedinci iz Uprave "Šuma Srpske" tada su tvrdili da to nema nikakve veze sa potkornjakom, već da je u pitanju suša. Istraga je pokazala drugačije. Mi smo u izvještaju naveli tačne uzroke i određene mjere da se to sanira, ali nakon toga je i Fakultet imao probleme zbog Izvještaja. Šta su oni nakon toga uradili ne znam, ali stanje je danas mnogo gore", kaže profesor Stanivuković.

Da li o pitanju potkornjaka nešto rade u "Šumama Srpske" niko ne zna, jer su oni trenutno preokupirani predizbornom kampanjom, odnosno
finasiranjem pojedinih političkih partija i stranačkim zapošljavanjem. U resornom ministarstvu krivicu prebacuju na "Šume Srpske". Ističu da je gazdovanje šumama, pa tako i zaštita, njihova obaveza i čude se kako Uprava Javnog preduzeća i neka šumska gazdinstva nisu upoznata sa činjenicom da je sporni Pravilnik o šumskom redu izmjenjen prije skoro dvije godine.

"Želimo jasno da kažemo da je odgovornost na Javnom preduzeću "Šume Srpske". Trebalo je na vrijeme da se upoznaju sa situacijom i da preduzmu odgovarajuće mjere, onako kako je to od njih tražilo Ministarstvo i Vlada", tvrdi Aleksandar Macanović, portparol Ministarstva poljoprivrede i šumarstva u Vladi Republike Srpske.

I dok "Šume Srpske" i Ministarstvo odgovornost prebacuju jedni na druge, opštine Sarajevsko-romanijske regije kojima je oduzeto pravo upravljanja šumama, traže da se nešto pod hitno uradi.

"Situacija je dramatična, šuma se suši, štete su višemilionske. Sokolac zavisi od tog prirodnog resursa i možete da zamislite kolika je to šteta kada se šuma siječe da bi se uništila zaražena stabla. Opština od toga nema nikave koristi, ali nekome to odgovara", upozorava Milovan Bjelica, načelnik opštine Sokolac.

"Opštini Sokolac Šumsko gazdinstvo Romanija duguje oko 450 hiljada maraka. Oni su doveli opštinu Sokolac i budžetske korisnike u tešku situaciju i mi ćemo vjerovatno morati u narednim danima da preduzmemo neke vaninstitucionalne poteze", kaže Bjelica i dodaje da bi 10 odsto prihoda Šumskog gazdinstva, koji po zakonu pripadaju lokalnoj zajednici, opština trebalo da ulaže u infrastrukturu.

"Međutim, gazdinstvo ne izmiruje svoje obaveze, pa se infrastruktura finansira iz ostalih budžetskih sredstava, a na štetu budžetskih korisnika", tvrdi Bjelica i ističe da ga čudi kako ne reaguje Poreska uprava koja opštini blokira račun zbog neuplaćenih 100 hiljada maraka doprinosa, a na dug šumarstva od skoro pola miliona maraka ne reaguje.

Pogledajte prilog BN televizije



BN televizija