BiH jedina u regionu nije u izvještaju po zaradama - Šta to znači?!

Uz samoproglašeno Kosovo, BiH je jedina država u regionu koja se nije našla u izvještaju Eurostata po iznosu najnižih zarada i standardu kupovne moći. Gdje se nalazimo u odnosu na region, a gdje u odnosu na druge evropske zemlje i šta su ključni problemi?

Bosna i Hercegovina 12.02.2022 | 19:52

Uprkos činjenici da je minimalna plata u Republici Srpskoj od januara 2022. godine 590 KM, a u FBiH 543 marke, BiH se nije našla u zvaničnom izvještaju Eurostata. 

Onima koji su iznenađeni ovom informacijom, treba pokazati podatke o najnižim primanjima, prvenstveno za zemlje regiona, među kojima su i članice EU.

„Sa iznosom najniže plate od 1.074 evra, odnosno 2.100 KM, Slovenija je ubjedljivo na prvom mjestu od zemalja regiona. Najniža bruto plata u Hrvatskoj iznosi 624 evra ili 1.220 KM. Slijedi Crna Gora sa 450 evra, što je 880 KM. BiH je najbliža Srbiji, gdje minimalac iznosi oko 300 evra, što je nešto manje od 590 maraka. Ispod nas su samo Albanija i Sjeverna Makedonija, gdje su najniže bruto plate 485 maraka, odnosno469 KM.“, navodi se u izvještaju Eurostata.

Osnovni problem u BiH, smatra struka, jeste što se minimalna zarada određuje praktično birokratski-administrativnim putem, a ne dogovorom sindikata i poslodavaca. Pored navedenog, iznos minimalne zarade mora se posmatrati i u odnosu na potrošačku korpu, koja je u BiH jedna od najskupljih. 

„Kada se uporedi sa potrošačkom korpom koju sindikat evidentira, ta minimalna plata je praktično četvrtina potrošačke korpe, jedne četvoročlane porodice“, ističe ekonomista Zoran Pavlović.

Statistika građanima ne znači puno. Ne žele, kažu, poređenje sa drugim zemljama, već napredak ove u kojoj živimo.

„Ništa nije dobro. Ne može se živjeti od ove plate. Ljudi nam idu odavde, mladi naročito, plate su niske. Obećavaju povećanje, povećanju 10 maraka, a inflacija ovo sve 30-40%. Šta da se radi, ne može se živ ostati.

To su poražavajući podaci, kako ćemo živjeti sa tako malom platom. 

Ne možete vi popraviti standard preko noći. Ne možete ni očekivati veću platu ako nemate bolju privredu. Znači ako bude bolja privreda, više zaposlenih, biće i veća plata.“, poručuju građani.

A najniže zarade u nekim zemljama Evrope, trenutno su za građane BiH samo misaona imenica.

„Najvišu minimalnu zaradu ima Luksemburg - 2.257 evra, ili 4.414 KM. Minimalac u Irskoj je 1.775 evra, što je 3.471 marka. Slijede Holandija sa 1725 evra, odnosno 3.373 KM i Belgija sa najnižom platom od 1.658 evra ili 3.200 KM. Na začelju prema podacima Eurostata su Letonija i Bugarska.“, piše u izvještaju Eurostata.

Svako ko vidi ove podatke, jasno mu je koliko smo daleko od evropskog prosjeka. Analitičari kažu da prvo moramo očistiti sopstveno dvorište i uraditi nešto za radnike. Prva mjera koja bi pomogla jeste smanjenje opterećenja na plate.

„Jer je u realnom sektoru praksa da se plaća na račun i u koverti, a toga nema u javnom sektoru. Tako da u stvari to opterećenje koje smo stavili da se mora izmiriti na svaku platu, sada je to bruto plata, smo doveli u situaciju da poslodavci ne mogu toliko izdvajati i onda čak i minimalna plata, pa čak i prosječna bude nerealno mala.“, dodaje ekonomista Zoran Pavlović.

Građani BiH, koji rade za ove plate, nažalost primorani su tražiti i dodatne poslove i na taj način porodici obezbjeđivati opstanak. Dok god je tako, nije ni čudo što svoju budućnost sve češće traže van ove države.

(BN/R.Krstojević)