Strani investitori izbjegavaju poslovanje u BiH

Priliv od stranih investicija u prvih šest mjeseci ove godine veći je 66,2% nego u istom periodu prošle godine. Ali, većina tih sredstava nije od novih investicija, već uglavnom od postojećih. Nije tajna, kažu naši sagovornici, da investitori sve češće izbjegavaju poslovanje u BIH. 

Bosna i Hercegovina 28.11.2021 | 16:08

Zaključno sa 30. junom ove godine, u BIH je registrovan priliv od stranih investicija u iznosu od 766,2 miliona konvertibilnih maraka. U odnosu na prošlu godinu, to je povećanje od 66%. Međutim, rast investicija u velikoj mjeri odnosi se na reinvestiranje postojećih ulaganja, a ne na nove projekte, saopštili su iz Agencije za unapređenje stranih investicija u BiH (FIPA) za Glas Srpske. Oni navode da su pored reinvestiranja, sredstva prikupljena i zbog povećanog poslovanja određenih djelatnosti tokom pandemije. 

Najviše stranih investicija u 2021. godini u BiH, realizovano je u finansijskim uslužnim djelatnostima, te trgovini na veliko. 

Ipak, iz državne agencije za strana ulaganja pojašnjavaju da se od nekih projekata, poput „Bauhausa“, odustalo. 

„Od te investicije se odustalo zbog niskog životnog standarda građana i slabe kupovne moći. Takođe, ranije su neki investitori zbog političke nestabilnosti odustali od ulaganja u elektroenergetske projekte u BiH.“, kazali su iz Agencije za unapređenje stranih investicija u BiH (FIPA) za Glas Srpske.

Nizak životni standard i slaba kupovna moć dokaz su da su i strani ulagači i te kako svjesni situacije u kojoj se BiH nalazi, smatraju stručnjaci. Nije slučajno, kažu, ni što se kao jedan od najvećih problema pominje politička nestabilost. Ova država, ističe ekonomista Zoran Pavlović, odavno je rob političkih neistomišljenika. Pored toga, sve je više uplitanja svjetskih sila koji pokušavaju riješiti nesuglasice u BIH. Sve to, tjera investitore.

„Kada predstavnik američke administracija izađe i njegova prva rečenica „Ovdje neće biti rata!“, to je toliko apsurdno u 21. vijeku tako da nijedan pametan investitor, domaći ni strani neće razmišljati o pokretanju nekog projekta, biznisa u zemlji u kojoj je potrebno da nam dođe neko iz inostranstva da nam to saopšti“, kaže Pavlović.

Da je sve manje novih ulaganja u BiH, dokazuju i podaci za 2020. godinu. Od oko 650 miliona maraka koliki je bio prihod po osnovu novih investicija, čak 550 miliona bilo je reinvestiranje u već postojeće. Istovremeno, u Srbiji priliv od ovih sredstava bio je veći od 3 milijarde dolara. 

Kada je u pitanju RS, aktuelna vlast probleme želi da riješi osnivanjem direkcije za investicije. 

„Oni misle da će sa ovom direkcijom odjednom svi početi da dolaze u Republiku Srpsku. Nažalost, nije tako. Glavni problem je jedna opšta nesigurnost ovdje, pravna nesigurnost. I na broju jedan korupcija. Mi imamo situaciju u kojoj visoki funkcioneri MUP-a RS čuvaju međunarodne narko bosove. Mi imamo situaciju u kojoj je kompletan sistem institucija RS pod kontrolom SNSD-a.“, navodi poslanik PDP-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Igor Crnadak. 

Upravo vodeći političari prave sebi prihvatljivu scenografiju, koja ne dopušta onima koji žele i koji bi mogli pomoći BIH, da ovdje nešto naprave. Nažalost, po ugledu na njih, rade i oni koji bi trebali dovoditi investitore. A kako se to radi u Republici Srpskoj, pojasnio je premijer Radovan Višković.

„Ja nemam problem da kažem da određeni pojedinci u određenim ustanovama čak te ljude u nekom momentu, narodski rečeno, reketiraju, i traže neku uslugu da bi završili posao koji je u nečijoj nadležnosti“, rekao je tokom sjednice Narodne skupštine Republike Srpske koja je održana 24. novembra predsjednik Vlade RS Radovan Višković.

Sve navedeno ne utiče samo na strane, već i na domaće investitore. Sve više njih, naglašavaju naši sagovornici, traži priliku da svoj posao prenese van granica BiH. Ako se to nastavi, pored privrednog i ekonomskog kraha, BiH prijeti veći problem – gubitak stanovništva.

(BN)