Skrajnuto delo Miloša Milojevića

O velikom srpskom filozofu, književniku, pesniku, ratniku, poligloti i rodoljubu, čije je delo i ime odavno skrajnuto, iz nepoznatih razloga, što je i predmet izučavanja raznih autora
 

Republika Srpska 25.06.2019 | 22:53 Akademik SKANU, Dragoljub Drago Mirković, koji živi i radi u Bijeljini, a rodom je iz Banjana iz Stare Hercegovine, upravo je, povodom „Vidovdanske loze“, najveće svetkovine umetnosti i nauke Srpske kraljevske akademije i umetnika, koja će, u petak, biti održana u Šapcu u Narodnom pozorištu objavio knjigu „Prorok Miloš Milojević“ o velikom srpskom filozofu, književniku, pesniku, ratniku, poligloti i rodoljubu, čije je delo i ime odavno skrajnuto, iz nepoznatih razloga, što je i predmet izučavanja raznih autora.

Milojević je rođen u Crnoj Bari, u ravnoj Mačvi, kao jedno od najvećih čeda zavičaja i Srbije, koji se, za života, borio svojski za svoje stavove, kao nepotkupljiva i dostojanstvena ličnost, kojoj je, iznad svega, bila važna istina o svom rodu i otadžbini.

-Odlučio sam da se knjiga prvo pojavi baš u njegovom kraju, na veliki srpski narodni i verski praznik, koji nam je, kroz vekove, mera za prošlost i budućnost – kaže akademik Mirković. -Ovo je moj skromni doprinos na vraćanju Milojevića na mesto koje mu pripada na čemu radi vredno udruženje iz Crne Bare, koje nosi njegovo ime i drugi njegovi poštovaoci i sledbenici iz zemlje i rasejanja.

Milojević, pored ostalog, ukazuje autor knjige, nije imao dlake na jeziku.Tako je,ubrzo, posle poraza naše vojske na Đunisu, kao velikan i ratnik poručio kralju Milanu Obrenoviću: „Ovaj je rat Sveti rat, ali utoliki nesrećniji po nas što je ovako stidno i žalosno vođen“.

Kralj Milan je da bi mu zapušio usta izjavio da sve što je Milojević dao bio veliki doprinos srpskoj stvari, okitivši ga ordenjem Takovskim krstom prvog reda i Zlatnom medaljom za hrabrost. Miloš Milojević je nosilac i Takovskog krsta Petog, Četvrtog, Trećeg i Drugog reda, Srebrne medalje za hrabrost, Zlatne medalje za revnosnu službu 1878. godine, Kraljevskog ordena Svetoga Save, Spomenice ratova 1876. i 1877.-1878. godine, Medalje crvenog krsta, Kraljevskog ordena Belog orla, Ordena društva Svetoga Save i Ordena „Rumunskog krsta“.

Ali Milošu Milojeviću je bilo nemoguće zapušiti usta - priča Mirković. - Iako je posle ovih ratova krenula još veća hajka na njega nastavlja da radi na svome delu. Krenuo je u najveći boj za srpsku istoriju, videvši da od vojske i posebno od politike Srbije nema ništa. Besplatno je delio brošure i knjige neoslobođenom srpskom narodu sa ciljem da ih ohrabri u borbi za očuvanje svog identiteta. U jednoj brošuri opisao je srpsko-turske ratove od 1876. godine do 1878. godine. Objavljuje drugu knjigu „Običaji ukupnog naroda srpskog“, zatim „Običaji veliko-Rusa“, a sa ruskog jezika je preveo delo „Maljuta Skuratov“ u dva toma, delo u kome je opisana ličnost iz vremena ruskog cara Ivana Četvrtog Vasiljeviča Groznog iz 16. veka čija baka po majci je bila srpkinja Ana Jakšić Glinska.

U tom periodu Miloš Milojeviće se najviše posvetio srpskim svetiteljima. Izdaje knjige „Naši manastiri i kaluđerstvo“, „Služba Svete Petke Paraskeve srpske“, „Dečanske Hristovulje“ i „Pedeset i jedno pravilo službe Svetom Simeonu srpskom koje mu je napisao Sveti Sava srpski“. Shvatio je značaj popisa naših svetitelja. Popisao je sve crkve i manastire na prostorima današnje Južne Srbije, Makedonije, Stare Srbije, Bugarske, Grčke i Albanije. Istraživao je i ostatke uništenih crkvenih i manastirskih zdanja. Napisao je delo „Naše monahinje“ u kom je zapisao sve što je bilo vezano za naše žensko monaštvo. 



Jedno vrijeme boravio je u Leskovcu, na dužnosti direktora leskovačke Gimnazije. 1890. godine uzabran je za profesora Velike škole za ruski jezik i književnost u Beogradu, da bi 6. oktobra iste godine zbog intriga i stalnih napada i zbog svoga neslaganja sa sistemom obrazovanja u Velikoj školi premešten za profesora Prve beogradske gimnazije. Pored državnog posla neumorno je radio.

Posle istraživačkih perioda zatvarao se u četiri zida pišući „Istoriju srpskog naroda“, djelo koje je imalo 4500 stranica. Njegova knjiga „Odlomci iz istorije Srba“ koja je prije 120 godina objavljena u Beogradu sadrži samo mali deo od 400 stranica. Završivši elo „Istorija srpskog naroda“ Miloš Milojević je 1886. godine osnovao Društvo Svetoga Save. Koliko je ovo društvo bilo značajno za formiranje nacionalne svesti svedoči podatak da je austrijska vlada tražila njegovo zatvaranje. U istoriji Društva Svetoga Save danas nigde nema imena Miloša Milojevića!?

-To je isto kao da govorimo o romanu „Braća Karamazovi“ ne pominjući Dostojevskog ili ako govorimo o „Gorskom vijencu“ ne pominjući Njegoša -kaže akademik Mirković.
 
(Novosti)