Propast banaka dokaz nesposobne vlasti

Poslije „Bobar banke”, “Banka Srpske”, koja je bila pod kontrolom Vlade Republike Srpske, doživjela je sličnu sudbinu. Za samo godinu dana, vlast Republike Srpske je propašću dvije banke pokazala da je nesposobna, a prema preduzećima i građanima Srpskoj čije su pare ostale zarobljene – neodgovorna.

Republika Srpska 21.01.2016 | 07:40

“Banka” Srpske je u novembru prošle godine dobila privremenu upravu koja je imala rok od 60 dana da provjeri poslovanje banke i sačini izvještaj sa uputstvima o njenoj daljoj sudbini. Nakon “Bobar banke”, ovo je u samo godinu dana, druga finansijska institucija koja je, nesporno, pred gašenjem, a u njoj su zarobljeni milioni maraka javnih preduzeća, institucija i građana.

Iako vlast i posljednjih dana ističe da ima moguća rješenja za spas, likvidacija je neminovna i činjenica je da se radi o velikom kriminalu, te da se nakon slučaja “Bobar banke”, nadležni moraju pozvati na odgovornost.

Blokiran novac

Kao i u slučaju “Bobar banke”, i na računima “Banke Srpske” blokirana su sredstva Poreske uprave, Elektroprivrede, Autoputeva i drugih javnih preduzeća i institucija. Depoziti pravnih lica i građana u “Banci Srpske” procjenjuju se na oko 134 miliona KM, dok javna preduzeća i institucije imaju oko 30 miliona maraka, i ta su sredstva sada pod blokadom.

Iz Elektroprenosa BiH su reagovali na vrijeme i zatražili povrat svojih oročenih sredstava.

Privremeni upravnik je blokirao isplatu i uplatu depozita, a privremena uprava je ušla u banku po nalogu Agencije za bankarstvo Republike Srpske, jer je kapital banke pao ispod zakonskog minimuma, a banka nije poštovala ni naloge Agencije.

Neispunjena obećanja

Nakon likvidacije “Bobar banke”, znalo se da je i “Banka Srpske” u lošoj situaciji jer je konstantno poslovala u minusu. Samo nekoliko mjeseci prije propasti, predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik obećao je prodaju banke misterioznom investitoru sa zapada.

Objasnio je javnosti da se kupac obavezuje u privatizacionom ugovoru da u zakonskom roku dokapitalizuje banku i poveća njen kapital za 300 miliona evra.

Umjesto 300 miliona evra i spasa banke došla je privremena uprava. U Agenciji za bankarstvo RS uvjeravali su javnost kako privremena uprava automatski ne znači i likvidaciju ove banke. Do daljnjeg je blokirana i svaka isplata iz banke, depoziti su privremeno blokirani, a situacija u kojoj ne rade ni banka ni bankomati dočekala je i građane.

Banku su u životu do sada držali depoziti, ali je nakon propasti “Bobar banke” dio sredstava povučen, a smanjen priliv depozita.

Strašna poruka

Poruka koju je vlast Republike Srpske poslala građanima propašću dvije banke je strašna.

Po svemu sudeći, i u slučaju ove banke se primjenjuje recept koji je korišten za propast „Bobar banke“, za šta je takođe odgovorna Agencija za bankarstvo, koja očigledno zaštitu ima u Ministarstvu finansija RS.

“Banka Srpske” je nastala 2013. godine dokapitalizacijom “Balkan Investment banke”, koju je na sumnjiv način izvršila Vlada RS. “Balkan investment banka” je služila vlasnicima iz Litvanije za nezakonito izvlačenje milionskih sredstva iz Republike Srpske i bivši menadžment je bio povezan sa političkim vrhom Dodikove partije.

Desetine miliona maraka plasiranih kreditnih sredstava Investiciono-razvojne banke su na ovaj način izgubljeni, izgubljena su 42 miliona u fazi dokapitalizacije banke, izgubljeni su depoziti javnih preduzeća, ustanova i institucija.

Po slobodnoj procjeni, oko 100 miliona maraka javnih sredstava je u opasnosti. U direktnu dokapitalizaciju banke Republika Srpska je do sada putem entitetske Investiciono-razvojne banke i Garantnog fonda uložila 42 miliona maraka.

Krivična odgovornost

Ko će krivično odgovarati, u situaciji kada je nezavisna revizija u banci utvrdila 17 miliona maraka gubitka, a menadžment koji je instalirao ministar finansija RS Zoran Tegeltija i Vlada Republike Srpske, prikazao dobit od 500.000 maraka – niko ne odgovara.

Očigledno je da Vlada nije sposobna da se nosi s kriminalom, niti da upravlja javnim dobrom, a MUP i Specijalno tužilaštvo RS nisu uradili ništa, jer njihove navodne istrage u ovoj banci nisu urodile plodom.

U banci je na dan uvođenja privremene uprave bilo oko 240 radnika.