"Kišobran" za evro (ni)je bio zakonit?

Njemački ustavni sud započinje postupak o ulozi Evropske centralne banke /ECB/ u procesu spašavanja evra, a presuda se očekuje krajem godine.

Republika Srpska 11.06.2013 | 10:55 Njemački ustavni sud započinje postupak o ulozi Evropske centralne banke /ECB/ u procesu spašavanja evra, a presuda se očekuje krajem godine.Radi se o tužbi protiv stalnog Evropskog Fonda za spas evra koju su podnijeli brojni profesori i zastupnici, a priključilo im se više od 37 000 građana. Sud je svojevremeno po hitnom postupku dao "zeleno svjetlo" za "kišobran" Fonda, odnosno spašavanje evra, ali nije krio svoje sumnje prema smjernicama te institucije. U glavnom postupku, Sud želi da ispita da li je Evropski fond tokom procesa spašavanja evra prekoračio ovlaštenja. Njemačka centralna banka žalila se na tzv. "OMT program" Evropske centralne banke, prema kome državne obveznice zemalja koje su u krizi u krajnjem slučaju mogu biti otkupljene u neograničenom obimu. Tako bi ECB, prema mišljenju NJemačke centralne banke, ciljano kupovala obveznice lošeg boniteta i time povećavala rizike. Time je ECB, kako se navodi, izašla iz uloge ustanove kojoj je cilj da održava stabilnosti zajedničke valute. To mišljenje dijeli i ekonomista Joahim Starbati, koji je i sam jedan od onih koji su podnijeli tužbu pred NJemačkim ustavnim sudom. U Ugovoru iz Mastrihta stoji da je zadatak ove ustanove - stabilizacija valute, a ne stabilizacija evrozone - ističe Starbati. I Njemačka centralna banka ističe da zadatak ECB-a nije da garantuje trenutni sastav monetarne unije. Međutim, Frank Šohorkof, pravnik za evropska pitanja i autor stručne procjene koju je načinila ECB, također se poziva na Mastrihtški ugovor, ali dolazi do drugačijeg zaključka. S obzirom da je održavanje Financijske stabilnosti takođe zadatak EcB - onda i kupovina državnih obveznica, koja služi tom cilju, spada u mandat te ustanove, smatra on. Prema Ugovoru EU, ECB ne smije direktno kupovati obveznice država evrozone i na taj način se baviti Finansiranjem država. Od izbijanja krize, ECB je, međutim, sakupila više od 200 milijardi evra obveznica ugroženih zemalja evrozone. Još tokom hitnog postupka pred Ustavnim sudom zaključeno je da je kupovina na finansijskim tržištima, koja se de fakto svodi na financiranje država članica evrozone od ECB, i to "na zadnja vrata", protivna evropskom pravu. Pravnici ističu da je ovo najveći slučaj te vrste u istoriji Ustavnog suda SR Njemačke.