Vladin zakon je udar na temeljne slobode u Srpskoj

Tom prilikom su upoznali zvaničnike institucija Evropske unije u Briselu, Savjetu Evrope u Strazburu, OSCE-a i Međunarodnog institutu za medije u Beču sa problemima koji slijede ako vlasti Republike Srpske istraju i usvoje izmjene Krivičnog zakonika o kriminalizaciji klevete i uvrede, kao i zakona o registraciji stranih agenata.

 

Dok napadi na novinare i civilno društvo predstavljaju problem širom BiH, postojeći nacrt zakonodavstva u Republici Srpskoj ima za cilj ponovnu kriminalizaciju javne riječi i ograničenje rada NVO-a.

 

Novinari i predstavnici organizacija civilnog društva smatraju su da bi njegovo usvajanje moglo imati direktan, štetan uticaj na temeljne slobode u Republici Srpokoj, pogotovo na slobodu izražavanja i udruživanja. Zato su razgovarali sa evropskim parlamentarcima i ukazali na probleme izmjena krivičnog zakona.

 

Smatraju da usvajanje nacrta ovih zakona bi predstavljalo i ozbiljan korak unazad u pogledu 14 prioriteta Evropske unije za proces pridruživanja BiH Uniji, koji se odnose na omogućavanje rada civilnog društva i zaštitu temeljnih sloboda izražavanja i novinarskih prava. Ovi nacrti zakona nisu u skladu sa međunarodnim standardima o ljudskim pravima.

 

 

Novinari i aktivisti su predstavnike Evropske službe za spoljne poslove, Evropske komisije i Evropskog parlamenta upoznali s proceduralnim problemima u vezi s ovim pravnim aktima, kao i sa ambijentom koji su vlasti u RS proizvele sa namjerom da suzbiju slobodu govora, a povećaju kontrolu u javnom prostoru.

 

Tokom diskusija, novinari i aktivisti za ljudska prava podvukli su da bi nacrt zakonodavstva u RS-u mogao imati strahovit učinak na njihov rad i sigurnost, pogoršavajući ionako izazovno okruženje i ohrabrujući autocenzuru zbog straha od kritikovanja vlasti.

 

Naglasili su da mnogi novinari već napuštaju profesiju, te da aktivisti i novinari sa kritičkim osvrtima prema vlastima učestalo dobivaju prijetnje, te da u nekim slučajevima trpe napade.

 

Grupa je istakla i da je potreban novi Zakon o medijima koji bi uredio pitanja u oblasti medija, s tim da bi isti morao da uključi doprinos novinara i civilnog društva i zadovolji evropske i međunarodne standarde o ljudskim pravima. Upozorili su na zabrinjavajuće pokušaje da se kriminalizira širenje „lažnih vijesti“ u cijeloj Federaciji Bosne i Hercegovine.

 

Posjetili su i Grupu prijatelja OSCE- a za bezbjednost novinara, kao i Međunarodnu federaciju novinara.

 

Izlaganja grupe naišla su na dobar prijem sagovornika u Beču, Strazburu i Briselu, podignuvši svijest službenih krugova o pogoršanju situacije u pogledu ljudskih prava u RS. Grupa će nastaviti raditi na unapređenju temeljnih sloboda i zaštiti novinara i civilnog društva u RS-u i BiH, uporedo sa partnerima iz Misije OSCE-a u BiH, Evropske unije, Vijeća Evrope i Ujedinjenih nacija. 

 

U grupi novinara i aktivista bili su Dejan Šajinović iz "Nezavisnih novina",Nikola Morača iz "Euroblica" i Vanja Stojić iz "eTrafike", aktivista i pravnik Jovana Kisin Zagajac i Ivana Korajlić izvršni direktor kancelarije "Transparency International BiH" u Banjaluci.

 

Narodna skupština Republike Srpske je i pored velikog protivljenja medijske zajednice, novinara, nevladinih organizacija i međunarodne zajednice usvojila nacrt zakona 23. marta ove godine. Nacrtom se kriminalizuju kleveta i uvreda uz uvođenje drakonskih kazni. Primjedbe na nacrt imali su i pravni stručnjaci u Republici Srpskoj.

 

 

(BN) Foto: BN