Kako je živjeti u selu koje je podijelila granica

Na 15 kilometara od Graničnog prelaza Ustibar, između BiH i Srbije nalazi se enklava Sastavci, koja je mjesna zajednica od više sela površine 500 kilometara kvadratnih.

Republika Srpska 17.02.2022 | 20:13

Ovaj  prostor pripada opštini Rudo iako je sa svih strana opkoljen područjem opštine Priboj u Srbiji.

Do centra ove mjesen zajednice stiže se regionalnim putem prema Crnoj Gori a na njemu su granični prelazi BiH i Srbije.

Na tabli Mjesnog ureda piše „Republika Srbija, opština Priboj, Mjesna zajednica Sastavci“ i ništa ne bi bilo čudno da se ova i niz drugih institucija ne nalazi na području opštine Rudo, Republike Srpske i države BiH.

„Ovakvo stanje je od bivše Titove Jugoslavije i sve institucije su iz Srbije kao što je osnovna škola, policijska stanica, mjesna zajednica i pošta", kaže predsjednik Mjesnog ureda Sastavci Sveto Miletić.

Ako bi se neko od mještana potukao u jednoj od tri kafane ne bi intervenisala policija opštine Priboj, iako je njena zgrada   udaljena samo 50 metara od restorana , već bi stizali policajci i Policijske stanice Rudo.

„To je samo jedno od čuda Sastavaka. NJegovi građani porez plaćaju opštini Rudo, a građani Srbije, koji ovdje žive opštini Priboj. Struja i telefon su iz Republike Srbije, pribojske opštine a smeće se odvozi kamionima opštine Rudo dok se računi plaćaju Priboju“, pojašnjava Miletić.

Svi stanovnici ove enklave svaki dan po nekoliko puta krše propise i povrijeđuju državnu granicu koja siječe garaže, razdvaja kuće dvojice braće pa čak i seosko groblje.

„Naša imanja su i na jednoj i drugoj strani granice ili ih dijeli granična linija. Kakva povreda granice, to ovdje jednostavno ne postoji. Evo jednog zanimljivog slučaja. Dvojica braće, mojih komšija su pekli jesenas rakiju, kazan i ložište su se nalazili na teritoriji Srbije a lula kroz koju je tekla prepečenica  bila je u Bosni i Hercegovini, Republici Srpskoj, opštini Rudo", kaže Rajko Marković iz sela Zamrešten.

I Hajro Gibanica ima imanja  u dvije države ali pošto je ostario više ga ne obrađuje.

„Iako je sve ovo zamršeno ljudi ovdje žive u slozi i zajedništvu. Eto dođem svaki dan u kafanu i ne pamtim kad sam platio piće. Samo viču: „Ovo je za Hajra, daj Hajru, častim Hajru“, smješka se starac sa velikom sjedom bradom.

Sastavci su za mnoge enigma  tako da se mlada nastavnica iz Priboja  koja predaje u osnovnoj školi i koju sretosmo na putu u centru mjesne zajednice, opet na području  opštine Rudo, ne može da  snađe na teritoriji čije se republike odnosno države nalazi u ovom mjestu. 

„Ja nisam stvarno znala da je ovo teritorija Bosne  Hercegovine iako sam tu blizu iz Priboja", kaže nastavnica Kristina Joksimović.

Pred zgradom Mjesnog ureda vise zastava Srbije i opštine Priboj.

„Tražio sam da se postavi i zastava Rudog i Republike Srpske i Bosne i Hercegovine ali to nije do mene", ističe Miletić.

Predsjednik Mjesnog ureda kaže da bi kad bi došlo do razgraničenja i razmjene teritorija između dvije države  i kad bi se građani pitali skoro sto odsto njih  se izjasnilo da Sastavci pripadnu Srbiji.

Ovim krajem kruži priča da je do ostrva BiH u Srbiji došlo tako što je za vrijeme austrougarske vladavine ovim krajevima jedan beg dao zetu Austrijancu uz kćerku miraz Sastavke i okola sela  a to su pedantni austrijski činovnici zaveli u gruntovne knjige i tako je ostalo do danas.

(BN/R.Tasić)