Republiko Srpska, srećan ti rođendan, ti si naše najsvetije nasljeđe!

U Otadžbinskom ratu Srpska je odbranjena i sačuvana, natčovječanskim naporom i ogromnom žrtvom. Njane granice ispisane su krvlju najboljih i najhrabrijih, onih čije nas sjeni podsjećaju i opominju da je Republika Srpska njihovo najuzvišenije djelo, a naše najsvetije nasljeđe.

Trideseti rođendan slavi danas naša ponosna otadžbina. Stresa sa sebe mržnju i zlobu, odbacuje prijetnje i ucjene, visoko podiže steg slobode, ponosno razvija svoje lijepe trobojke i slavi! Slavi ljubav ljudsku i bratsku. Slavi mir i slobodu. Slavi rad i znanje. Slavi prošlost i budućnost. A negdje između prošlosti i budućnosti smjestila se istorija naše mlade Republike.

Prvi hrabar korak srpskih poslanika i njihova istorijska odluka da osnuju Skupštinu srpskog naroda označio je stvaranje naše Republike Srpske.

Skupština srpskog naroda u BiH osnovana je 24. oktobra 1991. godine, nakon što su 14. oktobra srpski poslanici preglasani u Skupštini tadašnje SR BiH. Skupština je raspisala plebiscit o ostanku srpskog naroda u tadašnjoj zajedničkoj državi Jugoslaviji. Srpski narod u Bosni i Hercegovini organizovao je i održao plebiscit 9. i 10. novembra 1991. godine kada se izjasnilo oko 1.350.000 građana ili 96,4 odsto da želi samostalnu državu srpsku koja može da bude u sastavu Srbije i Jugoslavije.

Nakon plebiscita pristupilo se pripremama za proglašenje Republike Srpske i donošenje njenog ustava. Prvo je donesena Deklaracija o proglašenju Republike Srpske, a zatim je donesen i Ustav.

Muslimani i Hrvati nisu priznali rezultat plebiscita, poslije čega su svi srpski poslanici iz svih stranaka u Skupštini SR BiH nastavili rad u Skupštini srpskog naroda i počeli donošenje akata kojima je konstituisana Republika Srpska.

Od desetak konstitutivnih akata koji su ustavnopravna osnova za stvaranje Republike Srpske dva su najbitnija. Prvi je Deklaracija o proglašenju Republike Srpske i, drugi, Ustav Republike Srpske.

Deklaraciju je donijela Skupština srpskog naroda Bosne i Hercegovine 9. januara 1992. a Ustav 28. februara 1992. godine.

Ustav Republike Srpske ima sve bitne elemente koje ustav mora da ima, donesen je od nadležnog organa – Skupštine Republike Srpske, čiji su poslanici izabrani od strane građana na neposrednim izborima i tajnim glasanjem u jesen 1990. godine. Istoga dana kada je usvojen Ustav Republike Srpske (28. februara 1992) donesen je i Ustavni zakon za sprovođenje Ustava Republike Srpske.

Odluka o osnivanju Skupštine srpskog naroda označila je stvaranje Srpske. Do takve odluke poslanika iz reda Srpske demokratske stranke i Srpskog pokreta obnove, te jednog broja poslanika iz Stranke demokratskih promjena, došlo je nakon jednogodišnjih političkih sukoba u Skupštini BiH.

Poslanici SDA i HDZ-a donosili su odluke bez obzira na ravnopravnost i odredbe Ustava BiH, koji je bio na snazi, i stav srpskih poslanika, pa se desilo da više mjeseci nijedan prijedlog ili zahtjev srpskih poslanika nije prihvaćen. To je ubrzano vodilo ka pomjeranju predstavnika srpskog naroda, pa i samog tog naroda, na političku marginu.

Značajna i dugoročna odluka bila je istupanje iz takve skupštine i formiranje samostalne i odvojene Skupštine srpskog naroda u Bosni i Hercegovini (nakon donošenja Ustava zvanični naziv Skupštine je Narodna skupština).

Odlukom je utvrđeno da će Skupština srpskog naroda razmatrati i odlučivati o onim pitanjima koja se odnose na ostvarivanje ravnopravnosti srpskog naroda sa ostalim narodima koji žive u BiH i na zaštitu interesa srpskog naroda ukoliko oni budu bili ugroženi, bilo u Skupštini BiH ili izvan nje.

Odlukom je takođe utvrđeno da će Skupština Republike Srpske priznati akte Skupštine BiH koji nisu suprotni interesima srpskog naroda.

Skupština srpskog naroda je radila u Sarajevu od 24. oktobra 1991. godine, sve dok joj nije onemogućen rad i zaprijetila fizička opasnost za poslanike i funkcionere. Tokom marta 1992. godine Skupština je svoje sjedište dislocirala na Pale i tu, na Palama, nastavljen je rad i dalje konstituisanje Republike Srpske.

U Otadžbinskom ratu Srpska je odbranjena i sačuvana, natčovječanskim naporom i ogromnom žrtvom. Njane granice ispisane su krvlju najboljih i najhrabrijih, onih čije nas sjeni podsjećaju i opominju da je Republika Srpska njihovo najuzvišenije djelo, a naše najsvetije nasljeđe.

(Katera)