Portugalski general: "Oluja" - genocid gurnut pod tepih

Nekažnjivost zločina počinjenih tokom i nakon hrvatske oružane akcije "Oluja" doprinijela je diskreditovanju međunarodnog krivičnog prava, ocijenio je Karlos Branko, portugalski general major u autorskom tekstu za ugledni lisabonski dnevnik Dairio de Notisijas.

Region 03.08.2021 | 22:42

- Niko ne može reći da nije znao šta se dešava. Događaje je pratio i nadzirao vrh vojnih posmatrača UN i vojnih posmatrača Evropske zajednice. Iako su informacije i izvještaji stizali do najviših nivoa malo toga je bilo učinjeno kako bi se obuzdao impuls hrvatske vlade - ukazuje Karlos Branko, koji se od 1994. do 1996. godine nalazio na strateški važnom položaju zamjenika šefa misije vojnih posmatrača UN za Hrvatsku i BiH.

On tvrdi da su međunarodni napori da se zaustavi kršenje ljudskih prava bili strahovito stidljivi i zaključuje da ne samo da su svjetski politički lideri bili "saučesnici u ubistvu zbog ćutanja i odsustva izjava", već su neki izuzetno uticajni politički akteri iz međunarodne zajednice prećutno podržavali postupke hrvatske države.

- Uprkos dokazima koji su bili van svake sumnje, počinioci ovih zločina, između ostalih i generali Gotovina i Markač, jednoglasno su prvostepeno osuđeni, redom na 24 odnosno 18 godina zatvora. Uprkos činjenici da su dvije presude zasnovane na istim činjenicama i na istom zakonu, postojala je neobična individualnost u zaključivanju i odlučivanju sudija različitih instanci koji su tokom sudskog postupka dolazili do dijametralno suprotnih zaključaka o ključnim pitanjima suđenja i to onda kada su činjenice potvrđene u prvostepenim presudama. Tako su generali Gotovina i Markač u drugostepenom postupku bili oslobođeni - podsjeća portugalski general.

On podsjeća da su akcijom "Oluja" hrvatske vojske protiv srpskih snaga u Krajini koja je započela 4. avgusta 1995. godine, pokrenuti odlazak 250 hiljada Srba iz Hrvatske i likvidacija oko 2.500 bespomoćnih civila srpske nacionalnosti.

- Ubijali su one koji nisu uspjeli ili nisu mogli da pobjegnu zbog poodmaklih godina, pljačkali su, spaljivali kuće, uništavali usjeve i sve to uz podršku sa najviših nivoa hrvatske države. Život u Krajini postao je pakao za one koji nisu mogli da pobjegnu. Groblje na otvorenom. Sve to se događalo ispred očiju pasivne međunarodne zajednice - svjedoči Karlos Branko.

Učešće hrvatske policije i vojske u ovim aktivnostima značilo je da akcija ne samo da je bila dopuštena već je bila i organizovana s ciljem da se demoliraju napuštene srpske kuće i onemogući povratak Srba u Hrvatsku, odnosno da se, kako to kaže portugalski general, "sistematski eliminiše cijela etnička grupa".

Brutalno etničko čišćenje u Hrvatskoj 1995. godine upućuju na ponovno razmatranje hipoteze o genocidu s obzirom na neselektivna pogubljenja po kratkom postupku i dokaze o ubistvima velikih razmjera nad bespomoćnim civilima, poručuje general Branko.

Međunarodni krivični sud ipak nije razmatrao genocid nad Srbima iz Hrvatske, ali se složio da su u akciji "Oluja" počinjeni zločini i potvrdio je navode o etničkom čišćenju.

Međutim, kao da se ništa nije dogodilo, mnogi komandanti jedinica odgovorni za zvjerstva i počinjene zločine nastavili su svoju vojnu i političku karijeru u Hrvatskoj i nakon rata i zauzimali visoke položaje u državi kao ministri, poslanici, gradonačelnici.

Portugalski general smatra da je veto Savjeta Evrope u maju 1996. godine, koji je odložio članstvo Hrvatske u toj organizaciji za šest mjeseci, bio "ništa drugo do farsa koju čine oni sa grižom savjesti, uprkos svojoj pomirljivoj retorici o ljudskim pravima" i ocjenjuje da je neprihvatljivo upravljati međunarodnom politikom sa dva kriterijuma: snishodljivost za prijatelje, a zakon za ostale.

Zločin počinjeni tokom i nakon "Oluje" podsjećaju na događaje iz Drugog svjetskog rata u kojima je srpski živalj u Hrvatskoj, koji je prije rata činio oko 61 odsto stanovništva, desetkovan od strane nacista takozvane Nezavisne Države Hrvatske, kaže portugalski general i zaključuje:

- Tuđman je uspio da učini ono što fašistička ustaška država NDH nije uspjela tokom Drugog svjetskog rata: da trajno protjera srpsko stanovništvo iz Krajine. Ovo brutalno etničko čišćenje upućuje nas da ponovno razmatrimo hipoteze o genocidu, s obzirom na neselektivna pogubljenja po kratkom postupku i dokaze o ubistvima velikih razmjera nad bespomoćnim civilima.

(Tanjug)