ERS donijela mjere suprotne zaključku Vlade Srpske

– Vlada Republike Srpske predložila je da zaposleni čija su primanja do 1.000 KM izdvoje do 5%, a oni čija su primanja preko 1.000 KM da izdvoje do 10% od iznosa neto plate, u korist Fonda solidarnosti. Međutim, u „Elektroprivredi Republike Srpske“ (ERS) su odredili da to bude tačno pet, odnosno 10 odsto, a ne do tog procenta, što je suprotno stavu Vlade. Propisali su i druge mjere koje su pravnici ocijenili nezakonitim, saznaje portal CAPITAL.

Republika Srpska 08.04.2020 | 16:22

Naime, Vlada Republike Srpske je 27. marta donijala zaključak u kojem u tački tri navodi da „cijeni da je trenutak da svi zaposleni u institucijama Republike Srpske pokažu humanost i solidarnost, te s tim u vezi predlaže da zaposleni, čija su neto primanja do 1.000 KM, izdvoje do 5% od iznosa svoje neto plate, a zaposleni, čija su primanja u neto iznosu preko 1.000 KM, izdvoje do 10% od iznosa svoje neto plate, u korist Fonda solidarnosti za obnovu Republike Srpske“.

Uprava ERS, odnosno njen Štab za praćenje epidemiološke situacije, je 30. marta donio niz mjera u kojima, između ostalog, preporučuju da radnici izdvoje pet, odnosno deset odsto od svoje neto plate.

Gledajući mjere ERS, radnik ne može dobrovoljno da izdvoji npr. 3% ili 7% od svoje plate, što ima pravo prema zaključku Vlade.

Pored toga, danas su zavisna preduzeća ERS širom Srpske odaslala dopise u kojima traže da se u roku do dva dana dostave potpisani obrasci radnika sa izjavom da su saglasni za izdvajanja iz plate u naznačenom iznosu, odnosno 5% i 10%.

I mjere ERS-a o radnom vremenu nezakonite

Pored mjere ERS o procentu dobrovoljnog izdvajanja radnika za Fond solidarnosti, ERS je donija i drugi niz mjera.

Božana Cvijić iz Advokatske kancelarije „Stevanović“ na zahtjev članova Sindikata radnika ERS-a dala je tumačenje mjera donesenih u ERS povodom pandemije virusa korona te neke ocijenila nezakonitim.

„U pogledu uvođenja šestočasovnog radnog vremena, postavlja se pitanje na koji način isti smatraju da to pogoduje prevenciji širenja epidemije korone. Kolektivni ugovor, a koji je pravno obavezujući za sve strane potpisnice, jasno predviđa da je puno radno vrijeme 40 časova sedmično, dok je odredbom člana 57. Zakona o radu predviđeno da puno radno vrijeme ne može biti kraće od 36 časova sedmično, dok je svaki drugi period trajanja radnog vremena u toku jedne sedmice nepuno radno vrijeme i ne mogu se ostvarivati ista prava“, istakla je Cvijićeva.

Dodala je da se proces rada može organizovati u više smjena od po 6 ili 8 časova, ali i u tom slučaju zbir sedmičnog rada mora iznositi predviđeni broj časova za puno radno vrijeme. 

„Kako se u konkretnom slučaju predmetnim mjerama predlaže uvođenje 6-časovnog radnog vremena za radnike koji nisu neophodni za obavljanje neprekidnog procesa rada, to je jasno da je predmetna mjera apsolutno nezakonita“, istakla je Cvijićeva.

Dodala je da je jasno da poslodavac može radniku dati više prava nego što mu Zakon o radu pruža, a time i šestočasovno radno vrijeme, ali isto mora biti regulisano Kolektivnim ugovorom, Pravilnikom o radu ili Ugovorom o radu. 

„S navedenim u vezi, za potrebe ovakve formulacije i uvođenja šestočasovnog radnog vremena koje bi se smatralo kao puno radno vrijeme, neophodno je da se pristupi izmjeni Kolektivnog ugovora ili pojedinačnih ugovora o radu“, naglasila je Cvijićeva.

Dodala je da bi obrazloženje, koje ne postoji, moglo poslužiti kao opravdanje takve odluke, odnosno i u tom slučaju bi ta mjera bila nelegalna, ali legitimna s obzirom na vanrednu situaciju/stanje. 

„Što se tiče prekovremenog rada, Kolektivni ugovor jasno definiše u kojim slučajevima može doći do prekovremenog rada i pod kojim okolnostima se od radnika može tražiti obavljanje rada dužeg od zakonom predviđenog, te mogućnost uvećanja plate za 30 odsto“, navela je Cvijićeva.

Ona je istakla i da mjera koja propisuje da se prekovremeni sati kompenzuju u slobodne sate i dane nije provodiva iz razloga što to ničim nije predviđeno kao zakonska ili podzakonska kategorija. 

„Jasno je da radnici koji zbog epidemije i mjera koje se moraju sprovoditi, a na zahtjev poslodavca, ostvare prekovremene sate, da za iste trebaju na odgovarajući način zadovoljeni u vidu uvećanja osnovne plate za prekovremeni rad“, istakla je Cvijićeva. 

U pogledu kategorije “izuzetan doprinos” predvidjeno je uvećanje plate do 7%, ali Cvijićeva ocjenjuje da je Pravilnikom o izuzetnom doprinosu to formulisano previše opširno i ne daje jasnu sliku o kakvoj stimulaciji se radi. 

„Slijedom svega navedenog, jasno je da ne postoje zakonska uporišta za obavezu uvođenja svih predmetnih mjera, izuzev onih koje su stvarno donijete u skladu sa načelima prevencije, odgovornosti, solidarnosti, zaštite i slično i koje su rezultat operativnog sprovođenja odluka donijetih od strane viših instanci. Iako vanredno stanje i vanredna sitaucija dovodi do ukidanja i ograničavanja pojedinih ljudskih prava i sloboda, isti nikako ne mogu dovesti do njihovog apsolutnog derogiranja i zanemarivanja pozitivnih, važećih zakonskih i podzakonskih okvira, te opštih akata koji su donijeti u skladu sa istima“, zaključila je Cvijićeva.

(Capital)