Muzej SPC otvoren u obnovljenoj Kočićevoj školi

U sklopu ovilježavanja 800 godina samostalnosti Srpske pravoslavne crkve i manastirske slave Vavedenje Presvete Bogorodice danas je izvršen čin osvećenja rekonstrisanog objekta "Kočićeva škola" i muzejske postavke u kompleksu manastira Gomionica, koji je izvršio banjalučki vladika Jefrem.

Republika Srpska 04.12.2019 | 14:50 Nakon osvećenja i otvaranja muzejske postavke, na čemu je prethodnih mjeseci radio Sekretarijat Vlade Republike Srpske za vjere, vladika Jefrem je rekao da je ovo mali sačuvani djelić istorije i identiteta srpskog naroda. On je podsjetio da je manastir kroz istoriju razaran i paljen pa je tako uništavano i manastirsko blago.

Izloženi eksponati su dio blaga riznice ovog manastira i čine ih ikone, duborezi, stare rukopisne i štampane knjige, predmeti od metala (krstovi, bogoslužbeni predmeti, svjećnjaci), kamena plastika, tekstil i sl. Posebna vrijednost ove kulturne baštine predstavljaju freske u manastirskoj crkvi.

Na muzejskoj postavci radili su stručnjaci iz Republike Srpske: profesor dr Ljiljana Ševo, profesor dr Danijel Dojčinović, akademik Milivoje Unković, stručnjaci Muzeja Republike Srpske Dijana Egić, Đurđica Bjelošević i Ranko Jungić.

U Gomionici se nalazi zbirka ikona od 16. do 19. vijeka, zbirka rukopisnih knjiga od 14. do 18. vijeka, te knjiga iz starih srpskih štamparija iz 16. vijeka. U gomioničkoj riznici sačuvani su i umjetnički izrađeni bogoslužbeni predmeti od plemenitih metala i bogato rezbarenog drveta (krstovi, svijećnjaci, kandila, darohranilnice, kašičice) kao i od tekstila (antiminsi) datovani u razdoblje od 17. do početka 20. vijeka.



U 2020. godini očekuje se završetak kapitalne fotomonografije o manastiru Gomionica, kao i sređivanje i formiranje manastirske biblioteke. Manastirska biblioteka takođe sadrži zavidnu kolekciju ruskih štampanih knjiga 17‒18. vijeka.



U ovoj jubilarnoj godini otvoren je i Muzej manastira Žitomislić u Zahumskko-hercegovačkoj eparhiji, a trenutno se radi na sređivanju riznice i otvaranju Muzeja Eparhije zvorničko-tuzlanske u Bijeljini.



U Gomionici je 1880. godine monaštvo primio Gerasim Кočić, ootac Petra Кočića. Tokom devete deceniji 19. vijeka ovdje se zamonašio i Petrov mlađi brat Ilija, a 1887. godine i sam veliki srpski pisac počeo je da uči u manastirskoj školi, podignutoj 1882. godine. Stari konak je u 19. vijeku proširen i podignut na sprat. U niši na istočnom zidu trpezarije sačuvala se freska Bogorodice sa Hristom iz 17. vijeka.

Gomionica je stradala u bombardovanju tokom Drugog svjetskog rata. Igumana Serafima Štrkića su 1941. godine ubile ustaše. Poslije rata, Gomionica je pretvorena u ženski manastir.

Manastirska crkva je monumentalna kamena građevina sa kupolom, polukružnom oltarskom apsidom i pripratom. Oko 1900. godine dozidan joj je zvonik.

Stari živopis iz 16. vijeka sačuvan je u kupoli, pandantifima, u oltaru i niši proskomidije. Slikarstvo u zapadnom traveju je iz 19. vijeka.

(BN)