Muzej: Istorija i ljubavne priče

Riznica srpske diplomatije smještena u Muzej u monumentalnom zdanju Ministarstva spoljnih poslova u Beogradu čuva blago koje svjedoči o više od osam vijekova srpske diplomatije, a koje seže do srednjevjekovne Srbije i 1188, kada je diplomatska misija kao prethodnica susreta vladara Svetog rimskog carstva Fridriha Barbarose i srpskog župana Stefana Nemanje bila na carskom dvoru u Nirnbergu.

Srbija 02.05.2019 | 14:51 – Karijerni diplomatski korpus 29. maja, na Dan srpske diplomatije, obilježava nekoliko jubileja, 180 godina od Knjaževske kancelarije inostranih djela, 100 godina Versajskog mira i modernog kraljevskog diplomatskog arhiva, kao i 830 godina od susreta Barbarose i Stefana Nemanje – rekla je ambasadorka Ljiljana Nikšić.

Upravo sve te činjenice, utkane u stubove Muzeja diplomatije, osnovanog 25. aprila 2012. povodom obilježavanja dva vijeka moderne srpske diplomatije, daju prestiž srpskoj diplomatiji, kao jednoj od drevnih u odnosu na diplomatije velikog broja zemalja, kaže Nikšićeva i podsjeća da Muzej krije i ljubavne priče diplomata, poput onih Ive Andrića, Slavka Grujića ili Stane Tomašević, koja se udala za norveškog sineastu tek kada joj je Tito to dozvolio.

Grujić se oženio kćerkom američkog kralja željeznice koja je odrastala uz predsjednika Teodora Ruzvelta, rekla je ambasadorka i dodala da su bili kućni prijatelji s 28. predsjednikom SAD Tomasom Vudrom Vilsonom, Mihajlom Pupinom…

Mejbl Grujić bila je velika dobrotovroka tokom Velikog rata, žena koja je zainteresovala veliki američki narod za malu Srbiju, podsjetila je Nikšićeva i dodala da su svjedočanstva o toj porodici čuvaju na univerzitetu Prinston, ali i u Domu Jevrema Grujića.

“Izvorište motivacija”

– Sve te predivne priče izvorište su motivacija za sve nas da dostignemo takve rezultate etikecije i impozantna mjesta uticaja koji su oni dostigli – kaže Ljiljana Nikšić.

Prema njenim riječima, srpska diplomatska riznica tako svjedoči i o 830 godina srpsko-njemačkog prijateljstva, četiri godine starijem sa Rusima, i skoro pola veka mlađeg sa Francuzima.

Važno mjesto zauzima i prijateljstvo s Velikom Britanijom koje datira od 1837. godine, kao i ono sa SAD. To prijatejstvo bilo je na vrhuncu u vrijeme Pupina i Vilsona, a zahvaljujići kojem se prije 100 godina na Bijeloj kući vijorila srpska zastava, podsjetila je ona.

– Stogodišnjica obilježavanja Velikog rata bila je prilika da se resetuju odnosi sa nekim zemljama poput tradicionalno savezničkih – SAD, Francuskom i Velikom Britanijom, jer je Srbija u to vrijeme bila slavljena. Srpska zastava prva se u istorji vijorila na Bijeloj kući, druga je bila francuska 1920. i nikada nijedna više – kaže ona. 

Muzej diplomatije čuva i dokumenta s potpisima predsjednika Vilsona, telegram koji je lično posalo srpskom premijeru Nikoli Pašiću, ali i originale Versajskog ugovora, Senžermenskog i Trijanonskog sporazuma.

U muzeju se nalazi i replika Andrićeve kancelarije i njegove diplomatske uniforme.

– Krasio ju je vez od zlatne srme, načinjen milionom uboda igle – kaže Ljiljana Nikšić i dodaje da je uniforma imala i mač sa sedefnom drškom, pelerinu i kapu ukrašenu nojevim perjem.

– Veliko bijelo perje bilo je na kapama ambasadora. Kratko crno na onim koje su nosili konzuli, a jedan od njih bio je i Branislav Nušić – rekla je Nikšićeva i podsjetila da je uniforme pravio Guči, kao i da je u njihovoj izradi ulogu, kao kostimograf, imala i suprga Ive Andrića, Milica Babić čiju je ljubav naš nobelovac čeko više od dvije decenije.

Dučić prvi ambasador

Prvi ambasador bio je Jovan Dučić, a prva žena na toj funkciji Stana Tomašević, kaže Nikšić i dodaje da je Tomašević postala ambasador 1945. ali da se ne smije zaboraviti ni prva žena diplomata – kneginja Milica, udovica kneza (cara) Lazara Hrebeljanovića, poginulog na Kosovu 1389.

– Carica Milica vodila je teške pregovore sa sultanom Bajazitom, morala je da da i kćeku Oliveru u harem – rekla je koordinatorka za očuvanje srpske diplomatske tradicije.

Priča u Muzeju, kako dodaje, počinje od bijele i crne vitirine. Bijela govori o glamuru diplomatije i njenom izvorištu – od Vitezova reda zmaja do danas, i diplomatije svetosavskog pacifizma – srpske diplomatske škole, dok je crna posvećena svima koji su dali živote služeći otadžbini i narodu.

– Od 1945. do danas bilo je 86 terorističkih napada na DKP i u njima je stradalo više od 100 ljudi – rekla je Ljiljana Nikšić i podsjetila na posljednji napad u Libiji.

Muzej čuva i podatke korisne za “meku” diplomatiju, a jedan je iskorišćen i prilikom nedavne posjete pomoćnika državnog sekretara USA Vesa Mičela kome je predat članak iz Njujork tajmsa, iz 1918. u kome predsjednik Vudro Vilskon kaže “Slavimo Kosovo kao Dan časti”.

(Tanjug)