Kako političari dolaze do diploma

Fakultet za uslužni biznis iz Sremske Kamenice već više od deceniju prate brojne afere u čijem središtu su vodeća lica političke scene u Republici Srpskoj, ali i cjelokupnoj Bosni i Hercegovini. Izvanredne ocjene, ekspresno studiranje i sticanje diplome, upisivanje postidplomskih studija i prije završetka osnovnih samo su neke od stvari koje prate ovu obrazovnu ustanovu.

Republika Srpska 14.12.2018 | 14:04 Diplomu ovog fakulteta, između ostalih, imaju i aktuelni ministar trgovine i turizma u Vladi RS Predrag Gluhaković, direktor Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) RS Mladen Milić, savjetnik ministra finansija RS Mile Banika, kao i načelnik Sokoca Milovan Cicko Bjelica, koji je posljednji u nizu funkcionera iz BiH čije se ime našlo na spisku onih koji su pohađali pomenuti fakultet.

Inače, Fakultet za uslužni biznis iz Sremske Kamenice (FABUS) osnovan je 2002. godine kao dio Univerziteta “Educons” iz Novog Sada, a najveći broj diploma funkcionerima iz BiH je izdao u periodu između 2002. i 2004. godine. Jedna od najčešće spominjanih afera koja se veže za ovu obrazovnu ustanovu jeste ta da je riječ o “jedinom fakultetu na ovim prostorima na kojem se možete upisati direktno na treću godinu poslije završene bilo koje više škole”. Nakon toga, prema pojedinim informacijama, čeka vas par ispita, provjera znanja je puka formalnost a diploma se dobija u ekspresnom roku.

Ono što je „FABUS-ovcima” zajedničko jeste da su svi redom bili izvrsni studenti i da su ispite polagali u ekspresnom roku, iako je većina uporedo obavljala javne funkcije u Bosni i Hercegovini, koje su iziskivale izdvajanje značajnog vremena.

Ono što je kod Milovana Bjelice, koji je i potpredsjednik najveće opozicione partije u RS, Srpske demokratske stranke, posebno zanimljivo, jeste podatak da je, nakon završene više škole, iste godine i upisao novosadski fakultet i stekao diplomu. Taj podatak načelnik Sokoca objašnjava malom razlikom predmeta između više škole, koju je prethodno završio u Beogradu, i treće, posljednje, godine na FABUS-u, koja je omogućavala sticanje diplome.



U biografiji koja je navedena na sajtu načelnika Sokoca, u sekciji obrazovanje, navedeno je da je Bjelica osnovno i srednje obrazovanje završio u Goraždu, a da je nakon odsluženja vojnog roka u Beogradu, ostao u glavnom gradu Srbije, gdje je završio višu školu.

– Dalje školovanje nastavlja u Novom Sadu, završava ga sa prosječnom ocjenom 8.11, a diplomira sa ocjenom 10. Godine 2003. upisuje postdiplomske studije u Novom Sadu, a u martu 2012. godine brani magistarski rad na temu “Komparativna analiza efikasnosti javnog menadžmenta u jugoistočnoj Evropi sa posebnim osvrtom na Istočno Sarajevo” – navedeno je na sajtu, bez preciziranja o kojem fakultetu je riječ, kada ga je upisao a kada diplomirao.

Kako se može vidjeti iz diplome Milovana Bjelice, a koja je u posjedu portala MojaHercegovina, načelnik Sokoca se na FABUS, smjer “Menadžment u sektoru javnih usluga”, upisao 2003. godine, a u decembru iste godine već stekao zvanje diplomiranog ekonomiste, sa opštim uspjehom 8.11 i ocjenom devet na diplomskom ispitu.


Diploma Milovana Bjelice

Međutim, Bjelica u tome ne vidi ništa sporno te kratak rok od upisivanja i sticanja diplome obrazlaže malim brojem predmeta koji su mu bili ostali za polaganje.

"Nemojte molim vas, nema tu ništa sporno. Prethodno sam završio višu školu u Beogradu i na trećoj godini u Novom Sadu do sticanja diplome mi je bio ostao manji broj predmeta. Diploma je kasnije nostrifikovana, te nije bilo ništa sporno. Kasnije sam i magistrirao. Nije ništa bilo sporno”, rekao je Bjelica, objašnjavajući kako je 2003. zavedena i kao godina upisa novosadskog fakulteta i sticanja diplome.



Na Fakultetu za uslužni biznis, za samo godinu dana, diplomirao je bivši direktor Poreske uprave RS te pomoćnik ministra finansija RS Mile Banika, koji je, iako prethodno penzionisan, u septembru ove godine imenovan za savjetnika Zorana Tegeltije, još uvijek aktuelnog ministra finansija RS, koji će ubrzo preuzeti funkciju predsjedavajućeg Savjeta ministara BiH.

Diploma sa novosadskog fakulteta 2012. godine Baniki je “došla glave”, te ga spriječila u namjeri da bude imenovan za glavnog revizora Srpske. Tada je utvrđeno da nema diplomu Ekonomskog fakulteta zbog čega nije ispunjavao uslove za imenovanje na tu funkciju.

Naime, Banika ima diplomu Fakulteta za uslužni biznis (FABUS) iz Sremske Kamenice kod Novog Sada, koji je upisao 2002, a završio 2003. godine. Završio je smjer “Menadžment u turizmu, sportu i rekreaciji”. U diplomi je navedeno da je ovim stekao zvanje diplomiranog ekonomiste, ali se komisija Narodne skupštine RS sa tim nije složila te je dovela diplomu u pitanje.

Stav skupštinske komisije uvažio je tadašnji predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik koji je povukao Baniku kao prijedlog, te predložio Duška Šnjegotu, koji je potom bio revizor sve do zadnjeg dana avgusta prošle godine, kada je, usljed strahovitog političkog pritiska, bio primoran da podnese ostavku, koja je kasnije i prihvaćena.

– Zajedno sa ispitima na Višoj ekonomsko-komercijalnoj školi u Banjaluci i na Fakultetu za uslužni biznis u Novom Sadu položio sam ukupno 28 ispita. Studirao sam vanredno. U najvećem dijelu sam prisustvovao pri organizovanju predavanja za vanredne studente – istakao je Banika, objašnjavajući da u njegovoj diplomi nema ništa sporno.

Sa Univerziteta “Educons” brzinu Banikinog školovanja su obrazložili time što je on na njihovom fakultetu završio samo jednu godinu, jer se kod njih upisao direktno na treću, poslije završene više škole.



Još veću aferu je izazvao Mladen Milić, direktor Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) Republike Srpske, koji se nedavno “proslavio” time što je Rajku Dukiću, direktoru “Boksita” iz Milića, dodijelio plaketu za “doprinos i sveukupnu podršku u radu Fonda”, što je obrazloženo time što Dukić “iako ispunjava sve uslove, već gotovo 10 godina nije podnio zahtjev za penziju”.

Milić je takođe završio Fakultet za uslužni biznis a posebno se izdvojilo to što je osnovne studije završio 28. februara 2004. godine, a magistarske, na istom fakultetu, upisao godinu dana ranije (?!), dakle 2003. godine, te završio 2007. godine.

Sa samog Univerziteta su rekli da je Milić u februaru 2004. završio osnovne studije i u martu te godine upisao magistarske, a potom dodali da se upis magisterija ipak vodi da je bio 2003. jer je riječ, kako su rekli, o školskoj 2003/2004, “koja traje od 1. oktobra 2003. do 1. oktobra 2004. godine”.

– Moje diplome su provjeravane na fakultetu jer je tražio moj protivkandidat za mjesto direktora Fonda PIO. Da ima bilo šta od toga, kao magistar ekonomije sasvim sigurno ne bih dobio odobrenja Fakulteta univerziteta organizacionih nauka za izradu doktorske disertacije – rekao je Milić.

Spisak studenata Fakulteta za uslužni biznis proširen je i za ime Predraga Gluhakovića, aktuelnog ministra trgovine i turizma RS, koji je nakon Više tehničke škole u Subotici, i diplomirao i magistrirao na novosadskom fakultetu.



– Magistrirao sam 2007. godine. Prethodno sam završio Višu tehničku školu i imao sam 27 predmeta. Ovdje sam položio razliku od pet predmeta plus strani jezik. Imao sam još osam redovno položenih. To je trajalo godinu i po. Ne stidim se toga šta sam završio – rekao je Gluhaković.

FABUS je, inače, bio u središtu afere kada su 2012. mediji otkrili kako je ispostava pomenutog novosadskog fakulteta u BiH bila registrovana u Grudama, i to na adresi svadbenog salona “Otok”, kao i u jednom hotelu u Kupresu. Priči je dodatatni pečat dala i bivša ministarka prosvjete u vladi Hercegbosankog kantona Gordana Cikojević, koja je potvrdila da su pomenute informacije tačne.

“Danas nema tragova da je taj fakultet postojao, a kao podružnica bio je registrovan u Grudama i Kupresu. Podružnica u BiH je zatvorena 2006. godine, a najveći broj diploma izdat je tokom 2002, 2003. i 2004. godine”, potvrdila je Cikojevićeva.

Sa Univerziteta Educons su poručili da u njihovoj obrazovnoj ustanovi “nema političkih prečica i diploma na brzaka”.

– Jedan dio tržišta za FABUS je predstavljala tradicionalno bliska Republika Srpska. Mnoga lična poznanstva profesora rezultirala su interesom ljudi sa tog područja za ovaj fakultet. Svi studenti upisani su u sjedište fakulteta, gdje su dolazili na nastavu i polagali ispite. Studenti iz Gruda, koji se pominju, u stvari su oni koji su sa drugih fakulteta prešli na završnu godinu studija. Sa aktivnostima u Republici Srpskoj FABUS je prestao 2006. godine. Pri upisu smo poštovali pravo svih ljudi da se obrazuju. Nismo mogli znati da li će neko od njih biti na rukovodećem položaju i meta svojih protivnika koji ne prezaju da uvlače FABUS u njihove prljave ratove. Diploma svakog pojedinca je provjerljiva i izdata u skladu sa zakonom – rekli su sa pomenutog Univerziteta.

Djelovanjem FABUSA se bavila i agencija Patria koja je objavila da je oko 140 osoba iz Hercegovine 2006. godine za samo šest mjeseci položilo 27 ispita na ovom fakultetu. Odbiju li se subote, nedjelje i praznici, studenti su polagali ispite svaki četvrti dan i završili fakultet za četiri radna mjeseca. Navedeno je da je među diplomcima FABUSA bio i direktor Granične policije BiH Zoran Galić.


Diploma Zorana Galića

Ovaj se fakultet našao u središtu afere i tokom 2007. godine kada je tokom kontrole u Posušju u automobilu koji je vozio Drago Bago, a koji je inače koristio već spomenuti Galić, pronađeno 128 indeksa i 2 000 evra. Vozač je naknadno priznao da je indekse “profesoru Frani Mitroviću u Split poslao iz Novog Sada Stanislav Nakić, predstavnik Fakulteta za uslužni biznis, gdje Mitrović navodno predaje dva predmeta”.

Diplomama Fakulteta za uslužni biznis često su se bavile i nadležne institucije BiH.

(Dragiša Sikimić/Moja Hercegovina)

* Tekst je proizveden u okviru medijskog pool-a Mreže ACCOUNT (Antikorupcijska mreža organizacija civilnog društva)