Doseljenici jači od starosjedilaca

Odlazak iz rodnog kraja, bez obzira na razloge, utiče na mentalno zdravlje, ističe psiholog Zlatko Delić, komentarišući rezultate posljednjeg popisa, prema kojima od 1. 170. 342 stanovnika u Srpskoj od rođenja u istom gradu ili opštini stanuje njih 412. 703 ili tek svaki treći.

Republika Srpska 21.05.2017 | 14:37 Delić navodi da svako napuštanje rodnog kraja uzrokuje kod ljudi simptome agresivnosti, srdžbe, naglašene sumnjičavosti i depresivnosti kao posljedicu takozvanog kulturalnog šoka, koji preživljava svaki imigrant.

On naglašava da su pomenuti simptomi mnogo izraženiji u slučaju prisilnih migracija usljed ratnih zbivanja, prirodnih katastrofa i slično, te kod slabije obrazovanih i siromašnijih migranata.

"S druge strane, slabije su izraženi i lakše se otklanjaju ako je riječ o prirodnom procesu iseljavanja zbog traženja posla ili boljeg života", objašnjava Delić.

On navodi da se većina migranata, bez obzira na uzroke migracije, u novoj sredini vrlo brzo uklopi i postaju cijenjeni i ugledni članovi društva, dok manji broj i dalje ima status društvenih marginalaca.

Delić ističe da migriranje iz rodnog u novo mjesto življenja doseljenika motiviše da bude spremniji i "jači" od starosjedioca, uz napomenu da se to dešava jer većina mora da počne ispočetka.

"Upravo to doseljenike motiviše da budu agresivniji u pozitivnom smislu, probojniji i inventivniji. Na primjer, rade i poslove koje domicilno stanovništvo izbjegava.

Mnogi postaju uspješni i u politici, umjetnosti i zanatstvu, nerijetko zahvaljujući dobro organizovanoj žmreži za podrškuž, koju čine zemljaci koji su ranije došli u određenu sredinu. Tu dolazimo do priča o Crnogorcima u Beogradu, Glamočacima i Drvarčanima u Banjaluci...", navodi Delić.

Kao primjer deplasiranosti vještačke, ukorijenjene i opasne dihotomije "stari Banjalučani - došljaci", on navodi bana Svetislava Tisu Milosavljevića.

Ovaj rođeni Nišlija je, zahvaljujući okolnosti da ga kralj Aleksandar Karađorđević imenuje za namjesnika Vrbaske banovine, od neizgrađene i zapuštene palanke Banjaluke napravio moderan evropski grad.

Komentarišući podatke prema kojima od rođenja u istom gradu ili opštini stanuje tek svaki treći stanovnik Srpske, demograf Stevo Pašalić ističe da je tu riječ o unutrašnjim migracijama i činjenici da je tokom posljednjeg rata više od milion ljudi preseljeno unutar granica BiH.

"Išlo se ka etničkoj i teritorijalnoj homogenizaciji, pa su sve opštine izmijenile predratno stanovništvo. Zato sada u nekoj opštini ili gradu imamo mnogo manje domicilnog od doseljenog stanovništva", objašnjava Pašalić za Srnu.

On navodi da se unutrašnje migracije dešavaju i zbog odlaska ljudi u razvijenije centre u potrazi za poslom, te da je tu riječ o ekonomskim migracijama, koje će se i dalje dešavati.
 
"Manja mjesta i sela nisu infrastrukturno izgrađena, što stvara neravnomjernu naseljenost i razvoj, s čime se i mi susrećemo", objašnjava Pašalić.

Sociolozi tvrde da migranti koji se sele zbog ekonomskih razloga, u većini slučajeva, u nove sredine donose nešto novo i pozitivno, pa su na dobitku i oni i njihovo novo mjesto življenja.

Prema popisu stanovništva Srpske iz 2013. godine, koji je objavio Republički zavod za statistiku, samo u Kneževu, Ljubinju i Oštroj Luci broj doseljenika nije veći od populacije koja je u njima cijeli život.

Najviše doseljenih je u Banjaluci, koja ima samo 70.798 rođenih Banjalučana. Ovaj grad i zbog toga ima dobru demografsku sliku, navode stručnjaci iz ove oblasti.

U Bijeljini je oko 70.000 novih stanovnika, a u Prijedoru 57.480.

(Srna)