Šta je manje zlo “kuga” ili “kolera”

Izbori za predsjednika Francuske vjerovatno neće donijeti iznenađenje – “establišment” će uspjeti da odoli napadima evroskeptika i ekstremnih desničara.

Svijet 07.05.2017 | 17:16 Emanuel Makron je “izabran” da bude nasljednik tradicije, dok Marin Le Pen pokušava da učini ono što njenom ocu nije pošlo za rukom – da Francusku povede putem koji ide van Evropske unije i pravac u “čauru nacionalne države”.

Politička kriza širom svijeta nije zaobišla ni zvanični Pariz, dok su građani dovedeni pred svršen čin, moraju da glasaju jednog kandidata, a većina njih radije to ne bi učinila.

“Makron ne izaziva nadu u biračima, on je manje zlo i ovi izbori se percipiraju kao biranje između kuge i kolere. Čak 70 odsto građana smatra da niko od kandidata ne zaslužuje niti ima povjerenje građana. Prema istraživanjima, 37 odsto onih koji su u prvom krugu glasali za Makrona su naveli nisu dali glas za njegov program već jednostanvo nemaju za koga i on je jedini kandidat koji može da pobijedi ekstremnu desnicu. Naši ljudi, koji imaju francusko državljanstvo će uglavnom dati prednost Le Penovoj, zbog njenog odnosa prema Kosovu”, navodi Ivica Mladenović, urednik srpskog izdanja LMond diplomatik.

Gostujući u Vestima TV B92, Slobodan Zečević iz Instituta za evropske studeije navodi da su ovi izbori jedni od rijetkih u kojima jedan kandidat praktično ne može da izgubi, a drugom je potrebno čudo da bi pobijedio.

“Iza Makrona su stali i republikanci i socijalisti, dakle veliki dio političkog establišmenta podržava njega. Francusko društvo još nije spremno za radikalnu promjenu koju nosi kandidatkinja Nacionalnog fronta”, navodi Zečević.



Za razliku od prethodnih kampanja, jedna od glavnih tema bila je i odnos prema Evropskoj uniji i evrozoni.

“Sve je bilo jasno kod Le Penove, ali potom i nije. Shvatila je da je napuštanje evrozone nepopularno, nije sigurna da bi pobijedila na referendumu o tom pitanju. Makron je mnogo realističniji, on želi reformu EU, jačanje EU, stvaranje parlamenta evrozone i uvođenje pozicije ministra finansija evrozone, kao i principa transfera novca iz bogatih u zemlje koje su u krizi, kao što je to običaj u SAD”, istakao je Zečević.

Dodaje i da je pred Makronom, vjerovatnim pobjednikom izbora, zadatak da sačuva Petu republiku i EU, a ukoliko to ne bude učinio – sistem u Francuskoj će biti jako uzdrman, samim tim i sistem u društvu evropskih naroda, ukoliko ne uspije da ubijedi Njemačku da su reforme neophodne.

Ukoliko pobijedi Makron, zemlje Zapadnog Balkana čeka ulaznica za drugu klasu voza zvanog reformisana EU. U slučaju pobjede Le Penove, zemlje Zapadnog Balkana će birati između njenog koncepta “Evrope nacija” i integrisanije Evropske unije frau Merkel.



SCENARIO BROJ 1: Pobjeda Le Penove – kraj EU kakve poznajemo

Le Penova obećava radikalnu promjenu, koja započinje ustavnim promjenama i pregovorima sa Briselom, preko izlaska iz Šengen zone slobodnog putovanja, napuštanja evra i ponovnog uvođenje franka kao nacionalne valute do održavanja referenduma o izlasku iz EU.

Teroristički napadi su stvorili strah od stranaca i mnogi podržavaju njenu politiku smanjivanja imigracije na jednu desetinu trenutnog godišnjeg nivoa. Zalaže se i za princip “nacionalnog prioriteta” pri zapošljavanju u odnosu na strance.

Ukoliko uspije u svojim namjerama, izlazak Francuske značio bi kraj EU kakvu danas poznajemo i eventualno stvaranje, kako Le Penova naziva, labavog saveza “Evrope nacija”. Međutim, nakon učešća u TV debati uslijedio je pad popularnosti, pa se prema istraživanjima očekuje da će osvojiti 38,2 procenta glasova.



SCENARIO BROJ 2: Pobjeda Makrona – Evropa u nekoliko nivoa

Makron kritikuje dosadašnje funkcionisanje EU, ali ističe da postoji prostor za “ambicioznije evropske integracije”, reformu evrozone, zajedničkog budžeta i evropske odbrane (nakon izlaska Velike Britanije iz EU, Francuska ostaje jedina nuklearna sila) do integracija ostalih članica u više različitih brzina.

Nije zadovoljan evrom kao valutom, nazivajući je “slabom njemačkom markom”, ali se zalaže za njeno očuvanje kroz reformu evropskih finansija. Pobjedom Makrona opstaće Evropska unija, ali je pitanje koliko će uspjeti da je reformiše. Glavnog političkog saveznika vidi u Njemačkoj, a ekonomsku šansu za Francusku u izlasku Britanije iz EU, gdje bi Pariz mogao da zamijeni finansijsko vođstvo Londona.

(B92/Blic)