Litvanski dugovi stežu obruč oko Srpske

Okružni sud u Kaunasu u Litvaniji obavezao je Banku Srpske u likvidaciji da litvanskoj Ukio banci koja je u stečaju, isplati 25 miliona maraka plus kamate.

Republika Srpska 13.10.2016 | 22:51 Radi se o sredstvima koja je Ukio banka držala na računima Balkan investment banke, koju je polovinom 2013. godine dokapitalizovala Vlada RS, promijenivši joj ime u Banku Srpske. Analitičari kažu da je tih 25 miliona maraka kap u moru novca koji je putem litvanske Ukio grupacije izvučen iz RS i BiH.

U presudi Okružnog suda u Kaunasu, koju je objavio portal Capital.ba, navodi se da Ukio banka u nekada Balkan investment banci, a danas Banci Srpske ima deponovane milione maraka koji nikada nisu isplaćeni u dogovorenom roku i dogovorenim kamatama.

Pojedini od tih milionskih iznosa deponovani su u Balkan investmen banku samo na dan. Na primjer, 23. oktobra 2012. godine na račune je položen prekonoćni depozit od milion evra koji je Ukio banci sutradan trebao biti isplaćen zajedno sa kamatom od 27 evra. Sudije nije zanimalo ni takozvano prebijanje dugova, pa su u presudi iznijeli sledeći račun.

„Obavezuje se Banka Srpske da isplati Ukio banci u stečaju 11,08 miliona evra, te da joj na ime kamata isplati 1,01 miliona evra. Obavezuje se Banka Srpske da isplati tužiocu procesnu kamatu u visini od šest odsto godišnje koja se obračunava na dosuđeni iznos 11,08 miliona evra počev od otvaranja postupka pred sudom, 11. juna 2014. godine, do potpunog izvršenja sudske presude.“

Litvanska Ukio grupa je u Bosnu i Hercegovinu došla prije gotovo 17 godina kupivši Fabriku glinice Birač u Zvorniku. Koju godinu kasnije Ukio grupa, tada u vlasništvu ruskog tajkuna Vladimira Romanova, osniva i Balkan investment banku.

I Birač i banka su prije nekoliko godina dovedeni do stečaja a Litvanci su pobjegli iz BiH. Zvanične istrage su potvrdile izvlačenje stotina miliona evra iz Birača upravo preko Balkan investment banke. Novci su završavali čak i na britanskim Djevičanskim ostrvima. Još nema konačnih rezultata istraga koju vode Speecijalno tužilaštvo RS i državna Agencija za istrage i zaštitu SIPA.

Ekonomistkinja Svetlana Cenić naglašava da je na kriminal litvanske grupacije ukazivala još dok je bila ministarka finansija Republike Srpske 2005. godine, te da je na kraju, zbog toga i smijenjena sa te pozicije.



Pljačka vlasti RS i Litvanaca: Svetlana Cenić

„Govorimo o preko milijardu maraka sredstava koji su ispumpani iz ove države. Prije mnogo godina je bilo 700 i nešto miliona da im se odjednom gubi trag. Profit se izvlači, sve se živo izvlači, a dugovi ostavljaju. A zamislite koliko se toga još nakupilo. Sada se bavimo samo posljedicama, što nama ništa ne znači. Tih 25 miliona su ogromna cifra, ali možeti misliti da je to samo kap u moru para koje su nestale.Temelj i uzrok je Birač. Ukio grupa je to opljačkala zajedno sa našom vlašću. U sve ovo su umiješani i predstavnici i današnje vlasti i opozicije koji su se smjenjivali na vlasti u RS. Zna se krug ljudi koji je to sve izneo“, riječi su Svetlane Cenić.

Litvanska država je 2013. godine preuzela Ukio banku utvrdivši pranje novca i nezakonito poslovanje. Vladimir Romanov je pobjegao u Rusiju. Logično je sada da Litvanija traži deponovana sredstva Ukio banke i u Banci Srpske. No interesi BiH građana očito nisu dobro branjeni u Kaunasu, smatra Ivana Korajlić iz Transparency internationala.

„Nevjerovatno je da, nakon svega što se pokazalo u vezi sa Ukio bankom, zapravo postoji i istraga koju moramo sačekati da vidimo rezultate, da se na to sve njima omogući sticanje dodatnih sredstava. Ja nisam upoznata sa detaljima samog slučaja, ali očigledno je, bez obzira što se sva odgovornost vezano za slučaj Ukio banke nastoji prebaciti na Litvance, važno je naglasiti da se ništa od toga ne bi dešavalo da nije bilo sprege sa lokalnim vlastima“, navodi Korajlić.


Sve je počelo sa fabrikom glinice Birač u Zvorniku

Depoziti Ukio banke su ostali zarobljeni kada je Agencija za bankarstvo Republike Srpske početkom 2014. godine, da bi spriječila povlačenje tog novca usljed kolapsa litvanskih poslova, donijela Privremenu mjeru zabrane raspolaganja vlasniku računa Ukio Bankas Kaunas.

Kako je u međuvremenu propala i Banka Srpske, njen likvidacioni upravnik Petar Mićić nije priznao potraživanja Litvanaca.

Zastupnici Banke Srpske su, prema pisanju Capital.ba tvrdili da sud u Kaunasu nije nadležan za spor te da je i tužba neosnovana i nezakonita. Naveli su i da je pred sudom u BiH protiv Ukio banke i njenih povezanih lica već pokrenut parnični postupak radi nadoknade štete, kao i krivični postupak, u kojima će se, između ostalog, odlučivati i o zakonitosti radnji Banke Srpske i lica povezanih sa tužiocem kod prebijanja spornih sredstava i zadržavanja njihovog dijela.

Istakli su i da čak iako bi sud u ovom postupku presudio u korist Ukio banke i poništio prebijanje, te obavezao Banku Srpske da vrati kompletan iznos koji ta banka ima na njihovim računima, izvršenje presude ne bi bilo moguće u BiH. Obrazložili su to činjenicom da je u Banci Srpske pokrenut likvidacioni postupak, te da može biti utvrđeno da je odluka suda Litvanije u suprotnosti sa javnim poretkom BiH i da povređuje prava i zakonite interese povjerilaca banke. Međutim, sud je njihove navode odbacio i usvojio tužbeni zahtjev Ukio banke.

Likvidacioni upravnik Banke Srpske potvrdio je da je zaprimio presudu te najavio i žalbu. No kakvi će biti argumenti u žalbi nismo uspjeli čuti jer se Petar Mićić nije odazivao na naše pozive.

Izvor: RSE