Dan kada su nacisti razorili Beograd

Pre 75 godina, u ranim jutarnjim časovima 6. aprila 1941. godine, bez objave rata nacistička Nemačka napala je Kraljevinu Jugoslaviju.

Srbija 06.04.2016 | 08:11

Tim napadom Jugoslavija je uvučena u Drugi svetski rat, a u više vazdušnih napada na Beograd od 6.30 tog jutra pa tokom naredna dva dana učestvovalo je 484 nemačkih aviona, od čega 234 bombardera i približno 120 lovačkih aviona.

Precizan broj žrtava nikada nije utvrđen, najčešće se uzima da ih je bilo 2.274. Nemačke procene govorile su da je žrtava bombardovanja bilo između 1.500 i 1.700.

U Beogradu je u bombardovanju uništen i dobar deo stambenog fonda i infrastrukture, ali i brojni spomenici objekti kulture, među kojima i nacionalna biblioteka.

Požar u Narodnoj biblioteci, koja se tada nalazila na Kosančićevom vencu, odneo je oko 350.000 knjiga, uključujući i brojne rukopise i razne starine.

Aprilski napad na Jugoslaviju je bio odmazda za 27. mart 1941. kada su oboreni vlada i namesništvo, čija je prva ličnost bio knez Pavle Karađorđević.

Puč od 27. marta praktično je odredo sudbinu Jugoslavije i trasirao njen put ka bloku zemalja protivnica nacističke Nemačke.

Pučje izvršen u jedan sat po ponoći, 27. marta 1941. godine, a čim je informacija o prevratu dospela u narod, u Beogradu i drugim srpskim gradovima a ponegde i širom Jugoslavije (Dalmacija), izbile su masovne ulične demonstracije u znak podrške građana puču.

Veliki masovni bunt dvadesetsedmog marta upamćen je po parolama "Bolje rat nego pakt" i "Bolje grob nego rob". Britanski lider Vinston Čerčil izjavio je tada da je "Jugoslavija pronašla svoju dušu".

Pučem je, de fakto, poništeno potpisivanje protokola o pristupanju Jugoslavije Trojnom paktu (Nemačka, Italija i Japan) od 25. marta, a s druge strane, sasvim je izvesno da je nezadovoljstvo pristupanjem Trojnim paktu, bilo ogromno, te da je pučbio i izraz raspoloženja velikog dela naroda.

Centralna ličnost puša bio je vazduhoplovni general Dušan Simović, opšte je uverenje među stručnjacima da je presudan podsticaj državnom udaru u tako prelomnom trenutku imao pre svega London, a po svemu sudeći i Moskva, dok ostaje činjenica da su srpske opozicione stranke i patriotske grupe, kao i Srpska crkva, oduševljeno primile vest o državnom udaru.

Usledio je 6. aprila masovni brutalni napad Nemačke, Italije, Bugarske i Mađarske, nakon kojeg je Jugoslavija rasparčana, a nacistički okupatori formirali su tzv. Nezavisnu državu Hrvatsku, zatim veliku Albaniju, veliku Bugarsku...

Beogradsku vladu o času napada prethodno je obavestio, sasvim precizno, naš vojni ataše u Berlinu pukovnik Vladimir Vauhnik, vrhunski obaveštajac

Jugoslovenska vojska kapitulirala je 17. aprila.

Izvor: Tanjug / Novosti