Novi cenzus dostižan desetini kandidata?!

Kada bi se ponovo pojavili na glasačkim listićima u oktobru ove godine, od ukupno 527 kandidata koji su se 2012. borili za odbornička mjesta u Banjaluci tek njih oko 10 odsto ili ukupno 56 mogli bi da dostignu unutarstranački cenzus od 15 odsto za dobijanje mandata, što je jedna od izmjena izbornog zakonodavstva BiH, a koje će sutra biti upućene u parlamentarnu proceduru!

Republika Srpska 21.03.2016 | 10:15

Prema analizi Interresorne grupe za izmjene Izbornog zakona BiH i Centralne izborne komisije BiH (CIK), koja je u posjedu Pressa, novi prag od 15 odsto za lokalne izbore, odnosno 30 odsto za opšte, visok je, ali ipak dostižan.

Povećanje cenzusa za šest puta, konkretno sa pet na 30 odsto, prema ovoj analizi, najviše bi se, i to negativno, moglo odraziti na kantonalne skupštine.

Tamo bi manje od četiri odsto svih kandidata koji su se pojavili na opštim izborima 2014. godine, odnosno 168 od 4.234, imalo šansu da preskoči tu prepreku i uđe u skupštine kantona u Federaciji BiH.

Kada su u pitanju veće opštine u Republici Srpskoj, analiza osvojenih procenata glasova pokazuje da je novi prag u prosjeku dostižan za petinu, a najviše za trećinu kandidata za gradske, odnosno opštinske skupštine.

Najbolja situacija je u Zvorniku, gdje bi oko 40 odsto kandidata za odbornike moglo ispuniti unutarstranački cenzus od 15 odsto za osvajanje mandata, u Bratuncu oko 30 odsto, u Doboju četvrtina, a u Bijeljini, Derventi i Prijedoru tek petina.

Valjda su analizirali

Prema mišljenju Nenada Talića, odbornika SNSD-a u Skupštini grada Banjaluka, ništa nije nedostižno, a ocjenu o tome da li je cenzus od 15 odsto na lokalnim izborima optimalan ili se njegovim postavljanjem faktički uvode zatvorene liste, prema Talićevom mišljenju, treba da daju stručnjaci i stranački funkcioneri na višim nivoima.

"Kao aktuelni odbornik ili eventualni budući kandidat treba da se na terenu, u radu sa ljudima, borim za što veću podršku, bez obzira na to da li je prag pet ili 15 odsto. Vjerujem da ništa nije nedostižno i da su oni koji upućuju takav prijedlog u parlamentarnu proceduru napravili određenu matematičku analizu i poređenje u odnosu na izbore prije četiri godine", istakao je Talić.

Dario Jovanović iz Koalicije nevladinih organizacija "Pod lupom", koja je nadgledala prošle izbore, kaže da će provjeriti koji kandidati na prošlim izborima nisu mogli da dostignu toliki cenzus, te će od njih tražiti podršku za neusvajanje predloženih izmjena.

Evropski prosjek

"Ovo je definitivno uvođenje zatvorenih lista na mala vrata, jer će biti vrlo mali broj kandidata koji će biti u mogućnosti da prestignu nekoga unutar liste. Evropski prosjek preferencija unutar lista jeste između sedam, koliko imamo u Bugarskoj, do deset odsto, koliko je, recimo, u Hrvatskoj. Čak se i u izvještaju Venecijanske komisije navodi da podizanjem preferencija unutar lista na 15 odsto ili više otvorene liste gube smisao", istakao je Jovanović.

On je rekao da stranke kao izgovor za povećanje procenta pominju smanjenje manipulacija poslije zatvaranja biračkih mjesta, odnosno otklanjanje mogućnosti direktnog uticaja biračkih odbora na preferencije.

"Ako već žele da spriječe biračke odbore u tome, smatramo da je razumno povećati procenat, ali zaista ne za toliko", dodao je.

Prodanović: Moglo je biti i gore!

Član Interresorne grupe za izmjene izbornog zakonodavstva BiH Lazar Prodanović smatra da je prag od 30 odsto za entitetske skupštine visok, ali dostižan, te da je nešto lošija situacija kada su u pitanju skupštine kantona.

"Zahtjev za lokalne skupštine je takođe bio 30 odsto, ali smo se izborili za 15 odsto ličnih glasova. To konkretno znači da bi, ako neka partija osvoji 1.000 glasova za lokalnu skupštinu, onaj koji bi mogao preskočiti svoju poziciju u odnosu na druge morao osvojiti 150 ličnih glasova, odnosno od 1.500 od 10.000 i tako dalje", istakao je Prodanović.

Dometi iz 2012, pravila za 2016!

Prvi broj se odnosi na kandidate koji su na lokalnim izborima prije četiri godine dobili više od 15 procenata glasova, a drugi broj pokazuje koliko je tada ukupno bilo kandidatura:

Banjaluka - 56 od 527
Bijeljina - 83 od 422
Bratunac - 111 od 385
Derventa - 77 od 394
Doboj - 120 od 473
Prijedor - 84 od 418
Zvornik - 171 od 448

Izvor: Pressrs.ba