Rizik za Balkan mogući sukob Rusije i Turske

"Kao država i regija Srbija se trenutno nalazi u oku uragana, politički i geografski između dvije monumentalne krize, koje dramatično mijenjaju način bivstvovanja".

Svijet 23.02.2016 | 19:59

Ovo je rekao programski direktor CIRSD Nikola Jovanović.

U autorskom tekstu za "Politiku" on kaže da se na Bliskom istoku vodi mali svjetski rat koji će uticati na odnos snaga u tom regionu, na odnose SAD i Rusije, ali i na povećani broj izbjeglica koji kreću ka Zapadnoj Evropi.

Ipak, najveći rizik dolazi od potencijalnog direktnog sukoba Turske i Rusije koje imaju suprotstavljene geopolitičke imperative na Bliskom istoku, ali i dijametralno suprotstavljene vizije svijeta.

Iako su SAD redukovale listu prioriteta na borbu protiv Islamske države i čekanje da se Rusija i Turska međusobno iscrpe i blokiraju, širenje ruskog uticaja na Bliskom istoku, kao i paraliza Evrope ponovo uvlače Ameriku u bliskoistočni vir.

Izbjeglička kriza je zapanjujuće podijelila i paralisala EU, kaže Jovanović, navodeći da je prije svega riječ o krizi međusobnog povjerenja i odlučivanja, ali i definitivnom neuspjehu integracije muslimana u evropska društva.

Posljedice po Balkan su pogubne: Grčka je praktično žrtvovana i de fakto pretvorena u prihvatni centar. Srbija i Makedonija postale su tampon-zona između Grčke i Mađarske, koja se sve više percipira kao stvarni graničar EU, objašnjava on.

"Srbija je iskusila i teže periode u istoriji, ali rijetko kad smo imali ovakvu bezidejnost i pasivnost političke elite", kaže Jovanović.

Nepovoljan politički kontekst morao bi, po njegovom mišljenju, da podrazumijeva samo još veći imperativ ispunjavanja domaćih strateških prioriteta: bolje fizičko povezivanje sa Mediteranom i centralnom Evropom, ali i pretvaranje Beograda iz "grada jeftine zabave u vibrantno diplomatsko mjesto, u kome će se bez tabua otvarati teme evropske bezbjednosti, izbjeglica, kao i dijaloga sa islamskim svijetom".

"Beograd, pak, ne može postati takva otvorena diplomatska platforma, dok god je de fakto zatvoren za ozbiljnu međunarodnu trgovinu, kao što je danas slučaj. Tu se vraćamo na naš tragični aktuelni problem nepovezanosti spoljne i razvojne politike", smatra Jovanović.

U oku uragana ne može se dugo ostati. Pasivno čekati da prođe samo znači prizivati nesreću, zaključio je Jovanović.