"Uspavane" firme u Srpskoj idu u istoriju!

U sudovima širom Srpske u sve većoj mjeri pokreću postupke likvidacije po službenoj dužnosti za preduzeća koja nemaju imovinu, ne obavljaju nikakvu djelatnost, niti plaćaju poreze i doprinose, a koja su zbog krajnje poslovne neaktivnosti popularno nazvana "spavajućim subjektima".

Republika Srpska 12.02.2016 | 17:08

Riječ je o preduzećima među kojima su neka osnovana prije više od dvije decenije, a za koja u sudskom registru do danas nisu zabilježene poslovne promjene.

U jedinstvenom registru poslovnih subjekata u Srpskoj trenutno ima oko 20.000 privrednih "spavalica", koje nisu uskladile svoju pravnu formu sa Zakonom o privrednim društvima.

Prijava potraživanja

Prije nekoliko dana iz bijeljinskog Okružnog privrednog suda saopštili su da je ovaj sud lani donio pedeset jedno rješenje kojim se pokreće postupak likvidacije po službenoj dužnosti za preduzeća koja praktično postoje samo na papiru.

Božana Gužvić, predsjednica ovog suda, naglasila je da je riječ o privatnim i društvenim preduzećima i dioničkim društvima, dok se pokretanje likvidacionih postupaka očekuje za oko 3.000 ovakvih firmi.

- Uslovi za pokretanje postupka likvidacije po službenoj dužnosti stvoreni su za oko 400 poslovnih subjekata registrovanih u 1992. godini, kada je započet proces registracije. Do danas su za tri predmeta započete likvidacije, dok su povjerioci likvidacionog dužnika prijavili svoja potraživanja - ističe Gužvićeva.

Ona je dodala da je izmjenom zakona predviđeno da jedinstveni registar čine samo aktivni poslovni subjekti koji uredno posluju i izmiruju svoje poreske obaveze.

- Činjenica je da se određeni broj preduzeća u Srpskoj vodi u sudskom registru, a da nemaju imovinu, ne obavljaju nikakvu djelatnost i ne plaćaju poreze i doprinose. Rješenja o zaključenju likvidacionog postupka za posljedicu imaju brisanje "spavajućih subjekata" iz sudskog registra - naglasila je Gužvićeva.

Prema podacima Poreske uprave, ukupan dug za poreze i doprinose na kraju oktobra lani iznosio je više od 1,5 milijardi, od čega skoro 430 miliona čini dug preduzeća u stečaju, likvidaciji i onih nesolventnih, među kojima su i pomenuta "spavajuća preduzeća".

U ovoj upravi posebnim problemom smatraju strukturu duga s obzirom na to da glavnicu čine upravo dugovanja nesolventnih i preduzeća u stečaju i likvidaciji, kod kojih procenat naplate seže tek do deset odsto.

Sporan je i dug poreskih obveznika koji su odavno prestali da rade i kod kojih ne postoje ni imovina ni druga sredstva iz kojih bi dug eventualno mogao biti naplaćen.

U Konfederaciji sindikata Republike Srpske smatraju da će se pokretanjem likvidacije po službenoj dužnosti za neaktivna preduzeća u Srpskoj skratiti agonija radnika te spriječiti dalje gomilanje dugova.

- Zaista je van pameti da neke firme postoje samo na papiru, a da ništa ne rade. Volio bih znati koji je uopšte bio motiv njihovog osnivanja s obzirom na to da godinama nisu napravile gotovo nikakav poslovni pomak. Možda vlasnici određenog broja neaktivnih i preduzeća u finansijskim problemima neće da ih ugase da bi u slučaju eventualne "aktivacije" izbjegli složen proces ponovne registracije. Razumijem da mnoge firme kubure sa dugovima, ali je bitno da bar nešto rade i plaćaju. Vrijeme je da privredni sistem "očistimo" od "spavača", od kojih, osim možda njihovih vlasnika, niko nije vidio nikakvu korist, štaviše - ističe za naš list predsjednik ovog sindikata Obrad Belenzada.

Procedura gašenja

U Privrednoj komori Republike Srpske kažu da je veliki broj neaktivnih preduzeća, između ostalog, posljedica i skupog i dugotrajnog postupka njihovog gašenja.

- Njihovim vlasnicima je, po svemu sudeći, jeftinije da ih drže u "snu" nego da se upuštaju u proceduru gašenja. Međutim, činjenica je da se to nikom ne isplati s obzirom na to da, iako ne posluju, ovakve firme imaju obaveze koje moraju da plaćaju. U svakom slučaju, privredni sistem treba rasteretiti "spavajućih preduzeća" te napraviti registar koliko je i kojih subjekata aktivno - naglašava portparol ove komore Vladimir Blagojević.

Jedan od razloga pokretanja likvidacije po službenoj dužnosti sasvim sigurno je i neblagovremeno otvaranje stečaja, odnosno njihovo pokretanje tek kada su male šanse da preduzeće nastavi rad.

Podsjećanja radi, od 2004. do kraja 2014. godine u Srpskoj je bez posla ostalo 60.259 radnika iz 381 preduzeća koja su završila u stečaju.

Pred sudovima u Srpskoj trenutno se vodi 320 stečajnih postupaka, a samo u prošloj godini u stečaj su otišla 84 preduzeća.

(Press)