GMO soja se uzgaja u sedam opština Srpske

U organizaciji Odjeljenja za poljoprivredu opštine Srbac i Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske, danas je u Srpcu održano savjetovanje za tridesetak poljoprivrednih proizvođača ove opštine na temu „Aktuelno stanje u proizvodnji GMO biljaka“, sa posebnim osvrtom na proizvodnju soje.

Republika Srpska 05.02.2016 | 21:40

Predavači su bili predstavnici resornog ministarstva , agronomi Radmila Pašić i Dragomir Milinović i prof. Dr. Miloš Nožanić sa Poljoprivrednog instituta Banjaluka.

Naglašen je ekonomski značaj proizvodnje soje, suncokreta i uljane repuce, usjeva koji spadaju u red najrentabilnijih kultura, ali i upozoreno da je proizvodnja veliki izazov zbog sve većeg uticaja klimatskih promjena na ovu proizvodnju i na našim prostorima.

Profesor dr. Miloš Nožanić je podsjetio da se u svijetu svaka treća litra ulja proizvodi od soje, a kod nas svaka druga litra od suncokreta.

„Pored ulja dobija se i sojina sačma koja je najkvalitetniji protein za pripremu stočne hrane“, rekao je dr. Nožanić. On je podsjetio da se u Bosni i Hercegovini godišnje sojom sije 7.368 hektara, te da je Federacija stigla površine u Republici Srpskoj koje su već pet godina iste. Stagnaciju u proizvodnji, ovaj stručnjak vidi u dosta nepovoljnim vremenskim uslovima koji su pratili ratare u proteklom periodu.

„Od pet godina, čak četiri su bile enormno sušne, a prošle godine zabilježene su rekordne padavine što se nepovoljno odrazilo, ne samo na prinos već i kvalitet soje“, kazao je Nožanić i dodao da su velike oscilacije zabilježene i na oglednim površinama Poljoprivrednog instituta. Od proizvedenih količina sjemenske soje, samo se 20 odsto moglo upotrijebiti kao sjeme.

Stručnjaci su pozvali ratare da proizvodnju soje prilagode klimatskim promjenama, odabirom adekvatnih sorti sjemena, primjenom agrotehničkih mjera i, svakako, nauke.

U srbačkoj opštini 2014. godine pod sojom je bilo 350 hektara, a najveći proizvođač je Nedeljko Vujić iz Sitneša sa površinom od 110 hektara. Ova poljoprivrednik se specijalizovao za uzgoj soje već dvadesetak godina. Zahvaljujući iskustvu i znanju, jer je i sam agronom, dobri rezultati nisu izostajali, pa čak i u nepovoljnim uslovima.

Međutim, poljoprivrednike, koji se bave proizvodnjom soje ili to namjeravaju, brine pojava genetski modifikovanih biljaka. To je potvrdila i predstavnica resornog ministarstva Radmila Pašić, koja je upoznala poljoprivrednuike da se GMO pojavio u SAD l994. Godine, a u pitanju je paradajz. Potom se raširila proizvodnja GMO kukuruza i soje.

„Inspektori ministarstva su prošle godine otkrili prisustvo genetski modifikovane soje u sedam opština Republike Srpske, a to su Bijeljina, Donji Žabar, Šamac, Modriča, Pelagićevo, Gradiška i Srbac. Usjev je uništen, a zbog prvih slučajeva na manjim parcelama protiv vlasnika nisu preduzimane kaznene mjere.

„Utvrđeno je da je sjeme soje nabavljeno nedozvoljenom trgovinom. Zbog toga preporučujemo poljoprivrednicima da sjeme kupuju od Poljoprivrednog instituta ili kod nekog drugog ovlaštenog prodavača, uz obaveznu provjeru deklaracije i čuvanje računa – kaže Pašićeva.

Ona je izjavila da je podijeljena stručna javnost vezano za upotrebu GMO biljaka – jedni su protiv, a drugi za, jer još uvijek nema pouzdanih dokaza da su generski modifikovani proizvodi štetni po zdravlje ljudi i životinja, odnosno po životnu sredinu. Za sada, upotreba takvog sjemena kod nas nije dozvoljena i podliježe kontroli i sankcionisanju onih koji se ne prdržavaju propisa. Na istu temu, Ministarstvo poljoprivrede Republike Srpske će organizovati seminare i u drugim opštinama gdje je sjetva soja u ekspanziji.

S. K./BN TV