Malverzacije vlasti uništile "Bobar banku"

Partija demokratskog progresa očekuje od svih nadležnih institucija Republike Srpske da uzmu u razmatranje sljedeću aferu i trošenje narodnog novca zasnovanog na ozbiljnim tvrdnjama i činjenicama kojima je učinjena ogromna šteta po interes Republike Srpske. 

Republika Srpska 11.01.2016 | 15:17

Očekujemo i da se preispita odgovornost lica koja su proizvela takvo štetno dejstvo kao rezultat protivustavnog, nezakonitog, koruptivnog, neracionalnog, neodgovornog i nepotističkog ponašanja, navodi PDP.

Afera „Pedeset jedan“ - „Propast Bobar banke“

Slučaj „Bobar banke“ javnosti je dobro poznat. Banka je propala brzinom svjetlosti, u roku od samo mjesec dana, i u njoj su ostali zarobljeni milionski depoziti javnih preduzeća i lokalnih zajednica. Agencija za bankarstvo Republike Srpske nijednog trenutka nije se smatrala odgovornom za propast, iako su dvije godine prije propasti nezavisni revizori utvrdili mnoštvo nepravilnosti u poslovanju ove banke.

Agencija za bankarstvo odgovorna

Partija demokratskog progresa pita – zašto do danas nije pokrenuto pitanje odgovornosti Agencije za bankarstvo Republike Srpske? Tvrdimo da je Agencija direktno odgovorna jer nije učinila ništa da bi spasila Bobar banku, odnosno građane i pravna lica, klijente banke, od štete koja je nastala uništavanjem banke. Najnoviji slučaj drskosti Agencije je naredba svim pravnim licima da prvo moraju platiti obaveze prema Bobar banci pa tek onda ostale obaveze.

Znači li to da se i obaveze prema državi ne mogu plaćati dok se ne izmire obaveze ako ih imate prema ovoj banci?

Zašto se niko od nadležnih institucija nije oglasio, po slučaju Bobar banke, za fiktivne kredite (kojima je pokrivana aktiva banke)? Radnici kredite nisu podizali za sebe, a danas ih uprava Banke tereti za njih!

Likvidacija

Poslije smrti vlasnika banke Gavrila Bobara, munjevitom brzinom Bobar banka je likvidirana, zbog prezaduženosti i nelikvidnosti, a bez posla je ostalo 206 radnika.

U banci je ostalo zarobljeno oko 250 miliona KM depozita, od čega je čak 90 miliona depozita građana.

Krediti mimo zakona

Najveći problem Bobar banke je davanje kredita povezanim licima iznad zakonom dozvoljenog limita, na šta je Agencija za bankarstvo Republike Srpske zatvarala oči, odnosno nije smjela da obavlja svoj posao zbog ogromnog političkog pritiska vrha SNSD-a.

Bobar banka je plasirala ko zna koliko takvih kredita. Po mišljenju revizora u 2013. godini, prihodi Bobar banke su nezakonito uvećani za više od 17 miliona KM, iako su imali direktan nalog Agencije za bankarstvo Republike Srpske da se ti prihodi ne mogu knjižiti.

Po nalazu nezavisnog revizora, gubitak banke je trebao da bude blizu 16 miliona KM, umjesto iskazane dobiti od 1,4.

Revizor je tada izrazio sumnju i u zakonitost dvije dokapitalizacije Banke, i naveo je da je Banka odobrila kredite povezanim licima koju su nakon toga izvršili dokapitalizaciju Banke. Prva dokapitalizacija izvršena je emisijom običnih akcija krajem 2013. godine u iznosu 10 miliona, od čega su dva povezana lica Bobar Autosemberija i Univerzal Bijeljina uplatile 5.760.000 KM.

Druga - dodatnim povećanjem kapitala emisijom prioritetnih akcija u januaru 2014. godine u iznosu od 4.876.000 KM, od čega su čega su dva povezana lica Bobarauto Semberija i BMD Janja Bijeljina uplatili 3.049.000 KM.

Revizor je tada utvrdio da je u vrijednosti od oko 6 miliona KM pokušano nezakonito povećanje prihoda banke na način da je Bobar banka prodala nekretninu povezanoj firmi iz grupacije Bobar i to samo na osnovu ugovora o prodaji, iako novac nikada nije uplaćen na račun Banke.

U bankarskom sektoru se govori da su razmjere mućki sa provezanim pravnim licima u Bobar banci teške nekoliko desetina miliona KM

Pokušaj spasavanja

Osim hartijama od vrijednosti, vlast je pokušavala da spasi Bobar banku tako što je natjerala javna preduzeća, među kojima je i Elektoprivreda Republike Srpske, da oroči svoj novac u ovoj banci, kako bi joj se održao minimum likvidnosti i bilo spriječeno strmoglavo propadanje. Samo Elektroprivreda je morala da oroči više od 13 miliona KM.

Da bi se provela akcija spasavanja opljačkanih banaka, Vlada Republike Srpske je izmijenila i pravila Investiciono-razvojne banke Republike Srpske. U izmjenama pravila IRB Republike Srpske, koje je Vlada Srpske usvojila u oktobru 2014. predviđeno je da IRB može zaključiti ugovor o subordiniranom kreditu finansijskoj instituciji „ukoliko se radi povećanje dopunskog kapitala, te ukoliko je minimalna kamatna stopa osam odsto na godišnjem nivou“. Po tome, banka uzima kredit od države od 8%, a ta ista banka kreditira državu, kupujući njene trezorske zapise po 2%, odnosno obveznice po 5%.

Zahvaljujući izmjenama Pravila, omogućeno je da IRB kreditira propale banke, te nakon toga, kad se sav novac izvuče iz ovih banka preko spornih kredita, država time postane većinski vlasnik, a onda ponovo bude prisiljena da upumpava novac, pod parolom spasavanja finansijskog sektora.

Ako se još ima u vidu da su preduzeća iz sastava Bobar grupe (Elvako, BMD…) već dobila desetak miliona KM iz IRB Republike Srpske, kao i da je ova firma bila miljenik režima godinama, jasno je da je Republika Srpska oštećena za ko zna koliko desetina miliona KM.

(Partija demokratskog progresa)