Otpad ipak ide na Trgovsku goru!?

Hrvatska je počela da priprema projektnu dokumentaciju koja je preduslov za izradu nacionalnog programa odlaganja radioaktivnog otpada na Trgovskoj gori u opštini Dvor i studiju uticaja na životnu sredinu, uprkos oštrom protivljenju vlasti u Srpskoj, čija je opština Novi Grad udaljena svega 2,5 kilometara od sporne lokacije!

Takođe, intenzivno lobiraju kod opštinskih vlasti u Dvoru da prihvate gradnju ovog odlagališta, a uporedo se oglušuju na stalne dopise iz RS!

Ministarka za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Srebrenka Golić izjavila je da su hrvatske vlasti do sada trebalo da obavijeste nadležne u RS i BiH o koracima koje preduzimaju u vezi sa odabirom lokacije i gradnjom odlagališta, s obzirom na to da rok za donošenje konačne odluke ističe 1. avgusta.

- Trebalo je to da urade u vrijeme kada su obavještavali svoju javnost, jer su hrvatske opštine informacije o tome dobile početkom maja. Vladi RS predložićemo da u Narodnu skupštinu uputi rezoluciju kojom će se parlament usprotiviti gradnji ovog odlagališta. Možete li misliti da oni planiraju da nuklearni otpad prevoze 200 kilometara iz Krškog do Trgovske gore! Zar nije prirodno da ga deponuju na mjestu nastanka ili da ga vrate u zemlju porijekla! Čak i neki hrvatski parlamentarci u Evropskom parlamentu dijele naš stav - navela je Golićeva.

Ona je zatražila hitan sastanak na kojem bi prisustvovalo šest načelnika opština u BiH koje se nalaze u slivu rijeke Une, predstavnici ministarstava i zakonodavne vlasti iz RS i FBiH, te predstavnici hrvatskih ministarstava i direktori agencija za nuklearnu bezbjednost.

Golićeva je naglasila i da su predstavnici Državne agencije za radijacionu i nuklearnu bezbjednost BiH nedavno boravili na međunardnoj konferenciji u Beču gdje su skrenuli pažnju hrvatskim predstavnicima da nikada nije zabilježeno da je neka zemlja svoj radioaktivni otpad odlagala na granici sa komšijama.

Načelnica Novog Grada Snježana Rajilić, koja je juče razgovarala sa ministarkom Golić o ovoj problematici, iznijela je podatak da nigdje na svijetu nije izgrađeno trajno odlagalište nuklearnog otpada, kao što sada pokušavaju da urade na Trgovskoj gori.

- Potrebna je organizovana akcija sa vrha BiH prema Hrvatskoj da ne bismo došli u situaciju da se uradi projekat koji se već najavljuje, a da BiH ne postavi uslove ispitivanja uticaja na životnu sredinu - istakla je Rajilićeva. Ona je naglasila da je sve što se dešava u vezi sa Trgovskom gorom obavijeno velom tajni, kao i da su do sada na skupove posvećene ovoj tematici dolazili ljudi koji nisu nosioci aktivnosti i koji bi mogli dati adekvatne odgovore na brojna otvorena pitanja.

Godišnja naknada

- Vlasti Hrvatske lobiraju kod vlasti u Dvoru da prihvate ovu lokaciju i traže od predsjednika mjesnih zajednica da organizovano odu u elektranu "Krško" i vide kako narod tamo dobro živi, ali im nisu objasnili da taj otpad neće biti na toj lokaciji deset godina, nego trajno, dok je period njegovog raspada duži od hiljadu godina. Tako se ne radi nigdje u svijetu - istakla je Rajilićeva.

Komentarišući podatak da Hrvatska nudi opštini Dvor godišnju naknadu od milion evra za odlaganje otpada, što je u visini budžeta ove male opštine, Rajilić je istakla da "ne može da shvati da to nekome može biti motiv da pristane".

Neke stranke u Dvoru su, ipak, oštro protiv gradnje odlagališta. Banijska demokratska stranka zatražila je od načelnika da organizuje referendum za građane, "zaprijetivši" da će u protivnom organizovati proteste.

Trusno i vodopropusno područje

Stručnjaci upozoravaju na to da postoje brojne geološke, seizmološke i hidrološke karakteristike koje potvrđuju da je Trgovska gora apsolutno neadekvatna lokacija za ovakvu vrstu otpada. Ovo područje je izgrađeno od krečnjaka dolomita sa vrlo strmim nagibima. Stijene su vodopropusne, a tlo ispresijecano vodotocima, što bi moglo da ugrozi sve opštine u slivu rijeka Une i Kupe, i to četiri federalne i dvije opštine u RS. Sa seizmološkog aspekta za ovo područje je karakterističan šesti i sedmi stepen trusnosti.

(Press)