Višegrad: Markovu kulu grize vrijeme

Ugroženi ostaci srednjovekovnog grada pavlovine na brdu iznad Višegrada. Komadi stena sa kule padaju na put, ugroženi prolaznici i vozila

Republika Srpska 15.05.2015 | 21:45

Istorijski spomenik Markova kula na brdu iznad Višegrada, poznatom kao Grad, ostatak je nekadašnjeg starog grada Pavlovina iz srednjeg veka. Stara kula ovih dana počela je da se osipa i po priči meštana koji žive u njenoj blizini, komadi stena i kamenje padaju na put kojim je nekada saobraćala uskotračna pruga Beograd-Višegrad-Sarajevo. Ovo oštećenje je velika opasnost za prolaznike, ali i za vozila.

Odeljenje za urbanizam i stambeno-komunalne poslove opštine Višegrad informisalo je o ovome Republički zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasleđa u Banjaluci, kao i nadležnu republičku upravnu organizaciju u sastavu Ministarstva prosvete i kulture RS i od njih se očekuje mišljenje i dalje preporuke za rekonstrukciju ovog značajnog istorijskog spomenika.

U Komisiji za očuvanje nacionalnih spomenika kulture BiH ističu da je neophodno pokrenuti inicijativu da se ostaci Starog grada u Višegradu, čiji je deo i Kula Kraljevića Marka, uvrste na listu ugroženih kulturno-istorijskih spomenika.

Iako ne postoje pouzdani pisani tragovi, predanja i legende kažu da je iznad kule bilo prvobitno višegradsko naselje. Tvrđava je nekada bila podeljena na donji i gornji grad, a njen najbolje očuvan deo do danas je upravo stara kula, odnosno tamnica.

Građena je srednjovekovnim stilom sa kružnom osnovom u visini od oko osam metara i sa zidovima debelim oko dva metra. Prvobitno je bila osmatračnica sa pogledom na uski Drinski kanjon, kojim je prolazio karavanski put.

Ispod same kule danas su vidljivi ostaci od udubljenja u steni koja ljudi od davnina zovu Markovo sedlo, a ranije su tu bile i Markove stope. Legenda kaže da su ova udubljenja ostavila Šarčeva kopita koja su bila bolje vidljiva, sve do gradnje uskotračne pruge Beograd-Višegrad-Sarajevo, kad su ih graditelji uništili.

Predanja još kažu da je Marko Kraljević, ljut što na Drini nema ni skele ni mosta kako bi prešao reku, na svom Šarcu preskočio Drinu sa Butkovih stena do ove kule. Markova ljutnja je, mnogo godina kasnije u priči došla i do Malog Bajice, a kasnije poznatog Mehmed-paše Sokolovića, koji je upravo na tom mestu, svega stotinak metara nizvodno od kule sagradio poznatu ćupriju.

Ostaci višegradske tvrđave posle toliko vekova i danas su nemi čuvari grada, pa je u što kraćem roku neophodna njena rekonstrukcija, jer su oštećenja počela ozbiljno da je nagrizaju.

OSVETLjENA NOĆU

Osamdesetih godina prošlog veka tadašnji SIZ kulture, ostatke urušene Kule Kraljevića Marka renovirao je, a posle poslednjeg rata opština Višegrad je kulu osvetlila, pa je ona vidljiva noću i sa magistralnog puta brojnim turistima, koji putuju levom obalom Drine prema moru.

(Večernje novosti)