Danas je 16 godina od NATO bombardovanja

Danas se navršava 16 godina od Nato agresije na nekadašnju SR Jugoslaviju tokom koje je ubijeno najmanje 2.500, više od 12.500 ranjeno, a korištena je i municija sa osiromašenim uranijumom, kao i grafitne bombe.

Srbija 24.03.2015 | 07:05

Tokom 78 dana bombardovanja tokom operacije koju je Nato nazva "Milosrdni anđeo" poginulo je ili nestalo ukupno 1.008 pripadnika vojske i policije - od kojih 659 pripadnika vojske, a 349 pripadnika policije, teže i lakše je ranjeno oko 6.000 civila, među njima 2.700 djece.

U bombardovanju je uništeno i oštećeno 25.000 stambenih objekata, onesposobljeno 470 kilometara puteva i 595 kilometara pruga, oštećeno je 14 aerodroma, 19 bolnica, 20 domova zdravlja, 18 dječjih vrtića, 69 škola, 176 spomenika kulture i 44 mosta, dok je 38 razoreno.

Ukupna materijalna šteta procijenjena je na više desetina milijardi dolara, dok ratni gubici NATO-a u ljudstvu i tehnici nikada nisu objelodanjeni, ali je najpoznatiji slučaj obaranje nevidljivog aviona F-117, kod Buđanovaca.

Odluka o agresiji na SR Jugoslaviju donesena je, prvi put u novijoj istoriji, bez odobrenja Savjeta bezbjednosti UN, a naredbu je tadašnjem komandantu savezničkih snaga američkom generalu Vesliju Klarku izdao generalni sekretar NATO-a Havijer Solana.

SR Jugoslavija je napadnuta pod izgovorom da je krivac za neuspjeh pregovora u Rambujeu i Parizu o budućem statusu pokrajine Kosovo i Metohija.

Vazdušni napadi 19 zemalja članica NATO-a počeli su 24. marta 1999. godine u 19.45 časova krstarećim raketama i avijacijom na više područja Srbije i Crne Gore, a posljednji napad dogodio se 10. juna, u 13.15 časova, nedaleko od Kosovske Kamenice, iako je Vojno-tehnički sporazum u Kumanovu potpisan 9. juna 1999. godine.

Tokom agresije izvršeno je 2.300 vazdušnih udara na 995 objekata širom zemlje, a 1.150 borbenih aviona lansiralo je skoro 420.000 projektila ukupne mase 22.000 tona.

NATO je lansirao 1.300 krstarećih raketa, izručio 37.000 "kasetnih bombi" od kojih je poginulo oko 200 osoba, a ranjeno više stotina, upotrijebio je zabranjenu municiju sa osiromašenim uranijumom.

Uništena je trećina elektroenergetskog kapaciteta zemlje, bombardovane su dvije rafinerije, u Pančevu i Novom Sadu, a snage NATO-a su prvi put upotrijebile i takozvane grafitne bombe za onesposobljavanje elektroenergetskog sistema.

Generalni sekretar NATO-a 10. juna izdao je naredbu o prekidu bombardovanja, pošto je započelo povlačenje snaga SR Jugoslavije i Srbije sa Kosova i Metohije, a Savjet bezbjednosti UN je usvojio Rezoluciju 1244, uputivši na Kosovu i Metohiju 37.200 vojnika Kfora iz 36 zemalja sa zadatkom da "čuvaju mir i bezbjednost".

Uprkos međunarodnom prisustvu, napadi Albanaca na Kosovu na preostale Srbe su postali svakodnevni, a vrhunac se desio 17. marta 2003. godine, kada je u sinhronizovanom pogromu ubijeno 19 ljudi, više stotina Srba je povrijeđeno, a oko 4.000 protjerano.

U martovskom pogromu je stotine srpskih domova uništeno, više srpskih sela sravnjeno sa zemljom, a na desetine crkava i manastira izuzetne kulturno-istorijske važnosti, koji su pod zaštitom UNESCO-a, uništeno.

Posljedice bombardovanja osiromašenim uranijumom tokom godina sve su vidljivije, a kao jedna od posljedica javilo se drastično povećanje malignih oboljenja.

U Institutu u Vinči, kod Beograda, u još neadekvatnim uslovima čuva se radioaktivni materijal prikupljen poslije bombardovanja.

Izvor: Agencije