"Koledavce" predlažu za kulturno dobro Uneska

Muzej Republike Srpske i Turistička organizacija opštine Derventa uputiće prijedlog Unesku da srpski narodni običaj "koledavci" bude proglašen nematerijalnim kulturnim dobrom Srba iz BiH, najavio je direktor opštinske turističke organizacije Damir Kljajić.

Republika Srpska 31.12.2014 | 12:00

On kaže da je u Gonjoj Lupljanici kod Dervente proteklog vikenda snimljen video materijal, koji će biti poslat zajedno sa zahtjevom i detaljnim opisom običaja, što je neophodno za upis na listu Uneska.

"Običaj `koledavaci` karakterističan je za šire dobojsko područje, a riječ je o prerušenoj `svadbenoj povorci`, koja ide od kuće do kuće, pjeva `koledavske` pjesme i prima darove od domaćina i njihovih ukućana da bi godina bila bogata i plodna", rekao je Kljajić.

On pojašnjava da "koledavci" idu po selu uoči pravoslavnog praznika Materice, a grupu čine muškarci maskirani u svatove, odnosno domaćina koga prate muzičari, mladu i djevera, babu i djeda, te u mačku, jarca, miša, pijanca.

Kljajić je pojasnio da je incijativa da ovaj običaj bude zaštićen i proglašen kulturnim dobrom potekla od Muzeja Republike Srpske, dok Regionalni muzej u Doboju koordiniše aktivnosti prikupljanja materijala na dobojskom području.

"Turistička organizacija opštine Derventa zadužena je za prikupljanje materijala u opštini Derventa", istakao je Kljajić.

U ovogodišnjoj koledavskoj grupi u Gornjoj Lupljanici bilo je više od 20 ljudi, i to je bila jedna od najvećih ikad organizovanih povorki u ovom selu.

Domaćin u grupi Petko Kuzmanović rekao je da su skoro sva domaćinstva "koledavcima" otvorila vrata, da su "mladu" darivali novcem, a ostale članove orasima, grahom, rakijom ili vinom, te raznim slatkišima.

"Učestvovao sam oko 40 puta u `koledavcima`, a ovogodišnja povorka bila je jedna od najbrojnijih i najbolje organizovanih. Povorka je krenula u 16.00 časova, a cijelo selo smo obišli do ponoći. Nakon toga smo se družili uz muziku i mezu, a prikupljene dorove smo podijelili licitacijom. Od novca smo obezbjedili ručak, a darivaćemo i našu crkvu", dodao je Kuzmanović.

"Koledavci" su ove godine organizovani i u drugim derventskim selima Velikoj Sočanici i Donjoj Lupljanici, a u nekim dijelovima dobojskog kraja organizuju se prve subote poslije Nikoljdana.

Izvor: Srna