Pale cijene plina u Evropi, šta to znači za BiH?

Nakon drastičnog skoka cijena plina početkom rata u Ukrajini, cijena ovog energenta u Evropi je pala ispod 30 evra.

Bosna i Hercegovina 18.01.2024 | 08:44

Naime, jedno vrijeme je megavat-sat plina koštao čak 277 evra, dok je cijena sada skoro 10 puta manja.

Zahvaljujući obilnom snabdijevanju i blagoj zimi cijene prirodnog plina u Evropi su se stabilizovale na najnižem nivou u posljednje dvije godine.

Tako je u utorak na referentnoj nizozemskoj digitalnoj platformi megavat-sat plina s rokom isporuke od mjesec dana iznosio 29,7 evra, prenosi dpa.

Zasluge nižih cijena su, prema analitičarima, dobro snabdijevanje ukapljenim prirodnim plinom iz uvoza, te puna skladišta država zahvaljujući blagoj zimi.

Popunjenost skladišta u Njemačkoj je prethodnog vikenda bila na 83,80 odsto.

Podsjećamo, početkom prošle godine cijena plina po megavat-satu iznosila je 79 evra, dok je u oktobru 2023. godine iznosila 57 evra jer je zbog sukoba u Pojasu Gaze postojala zabrinutost za snabdijevanje, ali od tada je cijena u padu.

Inače, najviša cijena plina po megavat-satu od 277 evra bila je u avgustu 2022. godine zbog smanjenog snabdijevanja iz Rusije, te je nakon toga Norveška postala glavni snabdjevač Evrope ovim energentom.

Upitali smo Nihada Harbaša, stručnjaka za energetiku i generalnog sekretara Centra za održivu energetsku tranziciju "Reset", kako će se pad cijena plina u Evropi odraziti na Bosnu i Hercegovinu.

"Očekivanja za BiH su blagi rast cijena plina (do tri odsto) zbog vanjskopolitičkih faktora na koje ne možemo uticati, te umjeren rast (oko pet odsto) zbog unutrašnjih faktora u BiH.

Na unutrašnje faktore možemo uticati, ali akteri u gasnom sektoru svoje operativne, ali i razvojne troškove, baziraju samo na jednoj mjeri: povećanju cijena transporta i distribucije gasa koje će snositi krajnji potrošači, bez ikakve zaštite istih", objašnjava Harbaš.

Dodaje da se od vlada traži da se gas subvencionira, što je dobra populistička, ali ne i održiva mjera.

"Zbog broja aktera u gasnom sektoru (snabdjevači, transporteri, operateri, krediti, nefunkcionalno upravljanje, itd.) cijene gasa krajnjim korisnicima konstantno rastu, te se mnogi odlučuju na prelazak na druge energente.

Dakle, akteri u gasnom sektoru režu granu na kojoj sjede, a to je smanjivanje konzuma, što srednjeročno vodi ka tome da će potrošnja gasa u BiH biti ispod četiri odsto, a dugoročno bude skoro zanemariva", naglasio je Harbaš.

(Nezavisne)