SAD uvele sankcije Mađarskoj zbog proruske politike

Sjedinjene Države su u utorak oštro ograničile učešće Mađarske u svom programu ukidanja viza zbog bezbjednosnih zabrinutosti u vezi s novim pasošima izdatim između 2011. i 2020. godine.

Prema Američkom programu za ukidanje viza, građani zemalja učesnica mogu putovati u SAD zbog turizma ili poslovanja do 90 dana bez vize, i jednostavno im je potreban takozvani elektronski sistem za odobrenje putovanja (ESTA).

Ali od utorka, ESTA važenje za nosioce mađarskih pasoša biće smanjeno sa dvije godine na jednu, a ESTA će važiti samo za jednokratnu upotrebu.

Ovaj potez bez presedana, kao odgovor na zabrinutost za bezbjednost, pogađa Mađarsku kao jedinu od 40 zemalja koje učestvuju u američkom programu.

Nakon dolaska na vlast 2010. godine, vlada mađarskog premijera Viktora Orbana sprovela je veliku promjenu politike kojom je etničkim Mađarima u inostranstvu dato državljanstvo — uključujući Rumuniju, Slovačku i Ukrajinu.

Domaći kritičari kažu da je Orbanov kontroverzni potez osmišljen da poboljša njegove izborne izglede.

David Pressman, američki ambasador u Budimpešti, rekao je za POLITICO.eu da "postoje stotine hiljada pasoša koje je izdala vlada Mađarske kao dio pojednostavljenog programa naturalizacije bez strogih mehanizama za provjeru identiteta".

Vlada SAD-a upozoravala je mađarsku vladu oko ove "bezbjednosne ranjivosti" dugi niz godina i kroz više administracija, rekao je Pressman. Ali "vlada Mađarske je odlučila da ga ne zatvori".

"Ovo je zaista nesretan dan", rekao je Pressman. "Ovo nije ishod koji su Sjedinjene Države tražile ili traže".

Potez Vašingtona dolazi u trenutku kada su odnosi Mađarske sa zapadnim partnerima na niskoj tački.

Budimpeštanski saveznici u NATO-u duboko su frustrirani što mađarski parlament tek treba da ratifikuje kandidaturu Švedske za pridruživanje alijansi.

Takođe postoji stalna zabrinutost zbog visokih mađarskih zvaničnika koji promovišu narative u stilu Kremlja kod kuće, kao i zbog napora da se razvodne evropske sankcije usmjerene na Moskvu. Ranije ove godine, SAD su uvele sankcije jednoj banci sa sjedištem u Mađarskoj povezanoj s Rusijom.

(Politicki.ba)  Foto: EPA-EFE/FILIP SINGER