Ko štiti visoki kriminal u Republici Srpskoj?

Fadil Novalić, predsjednik Vlade Federacije BiH, prvostepena presuda zbog zloupotrebe službenog položaja, dobio 4 godine. Da li bi Fadil Novalić mogao da bude bosanskohercegovački Ivo Sanader? Od prvostepene do pravosnažne presude je dugačak put, a dosadašnji primjeri suđenja zbog visoke korupcije nisu doveli nijednog visokog zvaničnika niti onog ko je blizak vlastima do rešetaka.

Bosna i Hercegovina 08.04.2023 | 19:54

„To je samo jedna presuda u nizu tih krivičnih postupaka koji se vode pred pravosudnim organima kada je u pitanju visoka korupcija.

Do sada smo uglavnom imali oslobađajuće presude, a osuđujuće su završavale uglavnom nekim uslovnim ili nekim drugim simboličnim kaznama.

Imamo nekoliko sudskih postupaka sada u toku, ali zaista su male nade odnosno velike sumnje da će stvarno doći do osuđujućih presuda, s obzriom na dosadašnja iskustva“, kaže Damjan Ožegović iz Transparensi Internešenela BIH. 

Slavica Injac, bivša direktorica Agencije za bankarstvo Republike Srpske, optužena za nesavjesan rad u slučaju Bobar banke, oslobođena je optužbi, uložena je žalba.

Zbog štete od 122 miliona maraka, koja je nanijeta budžetu Republike Srpske, u ovom slučaju je podignuta optužnica i protiv Snježane Vujnić, bivše direktorice Investiciono - razvojne banke RS, zbog finansijskog kriminala, sudski proces je u toku.

Aleksandar Džombić, bivši predsjednik Vlade Srpske, otpužen je za zloupotrebu službenog položaja, odnosno za malverzacije oko dodjele kredita od 19 miliona KM “Energoliniji” iz Zvornika 2012 godine., sudski proces je u toku.

Suđenje još traje i Branislavu Zeljkoviću, bivšem direktoru Instituta za javno zdravstvo Republike Srpske, zbog zloupotrebe položaja i primanja za vrijeme pandemije virusa Korona.

Struka objašnjava da je pravosudni sistem u Srpskoj, ali i kompletnoj BiH, spor u svim slučajevima, ne samo kada je u pitanju visoka korupcija, te da bi trebalo neke stvari iz korijena mijenjati. Ključan faktor je i nedostatak kadra.

„Svakako da važnost postupka s medijske strane govore da bi neki postupci trebalo da se rješavaju na brz i hitan način. Ali u našem poslu postoji tačan redoslijed kako se stvari odvijaju pred sudom. Mnogo je faktora koji utiču na efikasnost, kompleksnost samog postupka, broj dokaza koji će se izvesti, istraga koja je bila kompleksna, broj svjedoka, dostupnost samih lica organima gonjenja“, objašnjava advokat Miloš Paleksić.

Upravo zbog navodne nedostupnosti organima gonjenja, nikada iza rešetaka nisu završili ni Stefan Karganović i Dragan Vučetić, koji su budžet Republike Srpske oštetili za milione maraka.

Karganović je, iako je zvanično bio u bjekstvu, najnormalnije objavljivao knjige i promovisao ih i nakon podizanja optužnice. Posljednja informacije za Dragana Vučetića je da je uhapšen u Bugarskoj.

Republiku Srpsku je tresla i afera „Potkivanje“, sa Milanom Tegeltijom u glavnoj ulozi u vezi sa primanjem mita, koji je u to vrijeme, da ironija bude veća, bio predsjednik Visokog sudsko - tužilačkog savjeta.

Tegeltija je pod pritiskom međunarodne zajednice dao ostavku, ali se nakon toga skućio kao savjetnik Milorada Dodika. A upravo protiv predsjednika RS su pokrenute brojne istrage, koje su ili odbačene ili stoje u ladicama sudova.

Istraga koja se vodila protiv Dodika zbog zloupotrebe položaja tokom izgradnje zgrade Vlade Srpske koji je u to vrijeme bio premijer, obustavljena je.

U dokumetaciji koju je SIPA dostavila Tužilaštvu BiH ističe se da postoji sumnja da su zvaničnici RS oštetili budžet za oko 145 miliona KM, te da su omogućili kompaniji "Integral inženjering" pribavljanje imovinske koristi u višemilionskom iznosu.

„Ili istražni organi su nesposobni da izvedu sve dokaze i argumente pred sud na pravi način, ili zakonska regulativa nije dovoljno adekvatna. Ili postoji kriminalno – politički uticaj na pravosuđe, što se u nekoliko slučajeva i potvrdilo“, poručuje Vladimir Šušak. 

Milorad Dodik ipak i dalje čeka ishod istrage koja se vodi zbog kupovine vile na Dedinju u Beogradu za tričavih 750 hiljada evra.

Dodik je u iskazu Tužilaštvu BiH rekao da je podigao kredit kako bi kupio vilu, a ispostavilo se da je taj kredit podignut 9 mjeseci nakon što vila kupljena.

Da stvar bude gora po Dodika, zahtjev za kredit je ovjerio pečatom Vlade RS, kojom je u tom periodu rukovodio kao premijer.

Da li bi se nakon ovakvih afera moglo biti na funkcijama u drugim demokratsim zemljama gdje se političari odriču ministarskih pozicija zbog vožnje nakon jedne čaše vine, kao što je to bio slučaj u Švedskoj, odgovor je više nego jasan.

(BN) Foto:N1