Jedinstven muzej u Bijeljini: Crkva besmrtnih heroja

Bijeljinski Spomen-hram Svetog mučenika kneza Lazara i svih svetih mučenika srpskih, koji se nalazi u krugu kasarne, posjeduje jedinstvenu muzejsku postavku, a riječ je o fotografijama, vojnoj opremi, knjigama, uniformama i drugim predmetima koji čuvaju sjećanje na sve ratne dobrovoljce Semberije, Majevice, Posavine i Podrinja koji su se borili za slobodu u 20. vijeku.

Republika Srpska 07.07.2021 | 21:47

Teolog Mladen Jevrić, inače član Crkvenog odbora ovog hrama, kaže za portal InfoBijeljina da je Spomen-hram Svetog mučenika kneza Lazara i svih svetih mučenika srpskih poznat i kao Crkva besmrtnih heroja, a da navedena postavka nosi naziv „Da ono što jesmo sačuvamo kroz vijekove“.

- Ova muzejska postavka nastajala je od 1995. godine, a prikupljanje predmeta i dalje traje, te pozivamo sve građane koji imaju nešto zanimljivo, da nam dostave. U ovom prostoru može da se sagleda istorija stradanja i vaskrsenja srpskog naroda u 20. vijeku - dva balkanska rata, dva svjetska rata, Odbrambeno-otadžbinski rat od 1991. do 1995. godine, NATO agresija na Republiku Srpsku 1995. godine, NATO agresija na SR Jugoslaviju 1999... - pojašnjava Jevrić.

Prema njegovim riječima, svaki predmet ima svoju priču i čuva dio istorije o ljudima, događajima, hrabrosti, dobroti, ali i o nemoći, padu i ponovnom uzdizanju.

- U ovoj vitrini čuvamo kopiju sablje Aleksandra Zaha, Čeha koji je 1850. godine bio jedan od osnivača prve vojne škole u Srbiji. Original se nalazi u Vojnom muzeju na Kalemegdanu, a osim naše, postoje još četiri kopije u različitim zemljama i ustanovama. Tu su, recimo, i pilotske kacige - jedna koja je pripadala generalu Živomiru Ninkoviću, ratnom komandantu avijacije Republike Srpske, i druga koja je pripadala američkom pilotu aviona „F16“ koji je oboren 1995. godine u blizini Bosanskog Petrovca - ističe Jevrić za InfoBijeljina.

 
Oni koji posjete hram, mogu da vide i uniforme koje su se koristile u periodu od Prvog svjetskog rata do Odbrambeno-otadžbinskog rata, krunu Svetog despota Stefana Lazarevića koja je izrađena na osnovu ktitorske freske u Manastiru Manasija, zatim njegov viteški oklop kao znak pripadnosti Viteškom redu Zmaja, te biblioteku sa više od 900 naslova iz oblasti vojne istorije, političko-analitičkih spisa, psihologije, religije i drugog.

- Na ovom stolu su uređaji za uspostavljanje veze, a tu je i Simens mašina za slanje tajnih poruka, iz posljednjeg rata. Na policama je, između ostalog, kopija Dušanovog zakonika, koju nam je darovao MUP Republike Srpske. Mnogo zanimljivih i vrijednih eksponata čiji će se broj, nadam se, stalno uvećavati - dodao je Jevrić.
 
Spomen-hram Svetog mučenika kneza Lazara i svih svetih mučenika srpskih proglašen je 2016. godine istorijskim spomenikom od izuzetnog značaja za Republiku Srpsku. Prema dostupnim informacijama, na istom mjestu na kojem se danas nalazi, postojao je hram između dva svjetska rata. U Drugom svjetskom ratu ustaše su ga koristile kao štalu, a nakon rata pretvaran je u magacin, kupatilo, radionicu.

Osamdesetih godina prošlog vijeka preuređen je u spomen-sobu u okviru kasarne JNA, a krajem Odbrambeno-otadžbinskog rata episkop zvorničko-tuzlanski Vasilije pokrenuo je inicijativu da se taj objekat vrati prvobitnoj namjeni.

U toku 2020. godine sagrađen je Paraklis Svetog despota Stefana Lazarevića Visokog i Prepodobne Evgenije u porti ovog svetog hrama. Iste godine, započeta je izgradnja Pirga Svetog arhangela Mihaila i Svetog mučenika Longina Sotnika (paraklis i objekat za paljenje svijeća).
 
Služba u  Spomen-hramu Svetog mučenika kneza Lazara i svih svetih mučenika srpskih održava se svako jutro u 9.00 časova, a iako se hram nalazi u okviru kasarne, omogućeno je prisustvo za sve vjernike.

(InfoBijeljina)