Nećemo ljetovati, zimovati, nema ekskurzija...

Poznato je koliko su teške ekonomske posljedice pandemije COVID-19 po privredu i cjelokupno društvo. Svako u realnom sektoru dijeli ovaj težak trenutak i svaka grana privrede za sebe opravdano misli da ima najveće probleme. Problemi ugostiteljskog sektora poprilično su zazeli svoje mjesto u medijima u Republici Srpskoj i BiH, pogotovo nako održana dva protestna skupa u Banjaluci. 

Jedan od skupova pokuša je biti ugušen pripadnicima Žandarmerije, dok se drugi pretvorio u okupljanje podrške gradonačelniku Banjaluke Drašku Stanivukoviću. U svakom slučaju oba su skupa okrenula pažnju prema ovoj problematici i nametnuli su se kao tema. 

O položaju turističkih agencija, koje povezuju i zapošljavaju sve turističke činioce, od prevoznika, hotelijera, ugostitelja, do drugih uslužnih djelatnosti se ne govori. Problemi zaposlenih u tom sektoru nisu prepoznati i o njima se ne govori.

O teškom položaju turističkih radnika u Republici Srpskoj upozorila je Asocijacija turističkih agencija u Republici Srpskoj koji su u svom dramatičnom apelu juče saopštili kako im Ministarstvo trgovine i turizma RS duguje na stotine hiljada maraka po osnovu realizovanih turističkih vaučera.

Oni su rekli kako ih otkazi, na koje su primorani, diskvalifikuju za poreze i doprinose. Drugim riječima, zbog broja otpuštenih radnika u turističkom sektoru, same agencije ne mogu ispuniti uslove za dodjelu pomoći.

“Problemi počinju septembra 2020. od kada su počela kašnjenja sa izdavanjem rješenja od strane Ministarstva, a onda i kašnjenja sa isplatama agencijama i hotelima za aplicirane vaučere. Pojedine agencije nisu još dobile rješenja za novembar, decembar, a kamoli za januar, februar, mart…Na ovaj način dolazimo do toga da se nekim privrednim subjektima duguju iznosi od 200 hiljada, pa čak i do 300 hiljada KM”, ističu.

U pismu koje su naslovili premijeru Republike Srpske, a koje je u posjedu BUKE, Asocijacija upozorava da je pad prometa u 2020. i 2021. godini od 70-90%, a da nijedan ekonomski pokazatelj ne govori da ćemo sljedeće godine uopšte imati turističke agencije (!!!). Kako su naveli, već je zatvoreno više od 50% agencija, a do kraja godine i sve preostale će se zatvoriti.

Jedina pomoć koju je ovaj sektor dobio jeste minimalna plata sa doprinosima za april 2020. godine, koju je Vlada RS uplatila svim zaposlenim u Republici Srpskoj, te doprinose za jul, avgust i septembara i priliku da dobiju doprinose i za oktobar, novembar, i decembra, međutim ove subvencije nije dobilo više od 50% agencija jer je uslov za to bio da nema otpuštanja radnika, što su neke agencije bile prinuđene da urade.

Turističke agencije su zato vidjele priliku u prodaju domaćih kapaciteta uz subvenciju građana sa gore spomenutim turističkim vaučerima. 

Neke agencije su takvu priliku vidjele kao slamku spasa i za sebe, a neke se potpuno posvećuju ovom projektu, da maksimalni animiraju građane, promovišu destinacije, prave reklamne kampanje, organizuju se turističke ture na Jahorinu, Banju Vrućicu, Trebinje. 

Podsjetimo kakav je sistem, građanima se prilikom rezervacije aranžmana umanjivao iznos za vrijednost vaučera a refundacija tih troškova kasni.

Upravo od septembra počinju kašnjenja od strane Ministarstva trgovine i turizma Republike Srpske.

Turističke agencije upozoravaju- ovo što nam se duguje NIJE POMOĆ, već realizovani novac.

"Čak i da su okolnosti za poslovanje normalne, ovo bi bila neizdrživa potraživanja, a u ovoj situaciji mislimo da je strpljenje i tolerancija koje pokazuju turističke agencije prešlo sve granice. Da bi dočekali svoja sredstva neke turističke agencije su primorane i na uzimanje bankarskih kredita ili, u krajnjoj mjeri, otpuštati radnike, što ih onda diskvalifikuje za subvenciju doprinosa za zaposlene od oktobra do novembra 2020. godine" stoji u pismima upućenim nadležnim institucijama, a koja su u posjedu portala BUKA.

Oni su naveli kako su vlade zemalja u okruženju daleko bolje pomogle sektor turizma, a da su turističke agencije i hotelijeri u FBiH dobili pomoć u visini troškova u 2019. godini.

Iz Ministarstva trgovine i turizma odgovaraju kako je refundacija sredstava u programu turističkih vaučera definisana uredbom o uslovima i načinu njihovog korišćenja u ugostiteljskim objektima. Ugostitelj, odnosno turistička agencija, najkasnije do petog dana u mjesecu za prethodni mjesec Ministarstvu trgovine i turizma dostavlja objedinjen zahtjev za refundiranje sredstava po osnovu iskorištenih vaučera.

Informacije o poslovnim subjektima koji ispunjavaju uslove za refundaciju sredstava po osnovu iskorištenih turističkih vaučera od juna 2020. do januara ove godine razmatrane su i usvojene na prethodnim sjednicama u skladu sa uredbom i dinamikom rada Kompenzacionog fonda.

Ministarstvo trgovine i turizma Republike Srpske pripremilo je informaciju o poslovnim subjektima koji ispunjavaju uslove za refundaciju sredstava po osnovu iskorištenih turističkih vaučera u febuaru ove godine i planirano je da bude razmatrana na narednoj sjednici Kompenzacionog fonda.

Agencije kažu da strpljenja ni opravdanja više - nema te očekuju da će Ministarstvo naći načina da ispuni svoje obaveze da donese rješenja i isplati potraživanja turističkim agencijama i hotelima. 

"Ne samo to, očekujemo i da će Ministarstvo naći načina da turističkim agencijama pomogne, dodijeli jednokratnu pomoć, subvencioniše doprinose i podrži agencije kao najvažniju kariku u lancu turističkih usluga. U protivnom, više nećemo ljetovati, zimovati, djeca neće ići na ekskurzije, nastave u prirodi, sajmove knjiga, pozorišne predstave, nećemo ići u banje, odmarališta, nećemo kupovati avio karte, neće nam trebati ni autobusi, ni hoteli, ni restorani” stoji u dramatičnom pismu Asocijacije turističkih agencija RS

(Buka)