Investiranje stranaca u Srpsku nikada gore

Strane investicije u Republici Srpskoj dostigle su najniži nivo u posljednjih deset godina, što je veliki problem za domaću privredu, a privatizacija “Telekoma Srpske” ostaje usamljeni primjer najuspješnije investicija do sada.

U prvom polugodištu 2015. godine strane investicije iznosile su svega 68 miliona KM, navedeno je u Informaciji o stanju u oblasti stranih ulaganja u Republiku Srpsku koju je uradilo Ministarstvo za ekonomske odnose i regionalnu saradnju.

Posebno su zabrinjavajući ovi podaci ako imamo u vidu značaj stranih investicija za privredni razvoj zemlje, smanjenje nezaposlenosti i vanjskotrgovinskog deficita, uvođenje novih tehnologija i načina upravljanja, te za poboljšanje konkurentnosti domaće privrede.

Koliko su značajne strane investicije najbolje se vidjelo u periodu između 2006. do 2008. godine. Naime, prema podacima Centralne banke BiH, strana ulaganja u Srpsku od 2006. godine do juna 2015. godine iznose ukupno 4,22 milijarde maraka. Od tog iznosa gotovo polovina, ili 1,95 milijardi KM, stiglo je 2007. godine kad je za 646 miliona evra privatizovan „Telekom Srpske“, koji je nakon toga postao jedna od vodećih kompanija u BiH sa preko 2.000 zaposlenih i brojnim domaćim kooperantima, čime dodatno doprinosi razvoju domaće privrede.

Stoga, ekonomski analitičari smatraju da je „Telekom“, odnosno kompanija “Mtel”, simbol kvalitetne privatizacije u Republici Srpskoj i da se, osim ove prodaje, velikim i uspješnim investicijama mogu smatrati još samo ulaganja “Hemofarma” i preuzimanje “Banjalučke pivare”.

Kad su u pitanju zemlje ulagači, najviše investicija u Republiku Srpsku prošle godine stiglo je iz Srbije, i to 20,4 miliona KM, Austrije 19,6 miliona, Rusije 15,5 miliona i Italije 11,9 miliona.

Politika i dalje najveći problem

Strani investitori u Srpskoj se suočavaju sa ogromnim problemima, zbog čega su mnogi i napustili tržište Republike Srpske.

Na ovo ukazuju i u Udruženju ekonomista Republike Srpske SWOT, te navode da su osnovni razlozi za jako mali priliv stranih investicija posljednjih godina nestabilna politička situacija, te veoma loši i nedefinisani zakoni u oblasti poslovanja preduzeća i zakoni koji se veoma često mijenjaju.

„Najveće investicije u Srpsku zabilježene u vrijeme privatizacije ‘Telekoma Srpske’, dok su sva ostala ulaganja bila simbolična. Strani investitor kada želi da dođe ovdje nije siguran, jer danas imamo na snazi zakon koji već sutra može biti promijenjen, a s obzirom na to da je budžet prazan, te zakonske promjene uglavnom idu na štetu poslodavaca“, navode u ovom udruženju.

I u nedavno usvojenoj Informaciji o stanju u oblasti stranih ulaganja u Republiku Srpsku ukazali su na mnogobrojne probleme sa kojima se suočavaju strani investitori, među kojima su nedostatak kvalifikovane radne snage, problem neriješenih imovinsko-pravnih odnosa, administrativne prepreke, problemi dobijanja podsticaja i nedosljedna primjena propisa.

Izvor: Capital