Srpske glave "vrijedile" do 3.000 maraka

U četvrtak, 10. septembra navršava se 20 godina od egzodusa Srba iz Vozuće i doline rijeke Krivaje u FBiH gdje su pripadnici takozvane Armije BiH sa vjekovnih ognjišta protjerali 1.920 srpskih porodica, 7.500 Srba, spaljeno je više od 30 sela, poginulo oko 415 srpskih vojnika, a još 137 se vode kao nestali.

Tada su komandiri i komandanti jedinica upoznati sa stavkom da će "iz stimulativnog fonda /Armije BiH/ od 300.000 maraka tokom `čišćenja` terena biti nagrađeni najbolji pojedinci. Za zarobljenog četnika 3.000 maraka, mrtvog 1.000 maraka. Za osvojeni tenk nagrada je do 20.000 maraka, a za zarobljenu pušku 200 maraka"

Ofanziva iz septembra 1995. godine imala je tajne nazive "Uragan", "Farz" ili "Badr al Bosna".

Tadašnji komandant Štaba Četvrte ozrenske lake pješadijske brigade Zoran Blagojević rekao je Srni da je u septembarskoj ofanzivi, a po naredbi komandanta Glavnog štaba takozvane Armije BiH Rasima Delića, sa oko 23.000 vojnika učestvovalo ukupno 13 brigada iz dva korpusa takozvane Armije BiH.

Aktivnu podršku, dodaje on, pružile su NATO snage za brza dejstva i pakistanski kontingent međunarodnih mirovnih snaga, dok su hrvatske snage odbile da učestvuju.

U Drugom tuzlanskom korpusu, na čijem čelu je bio general Sead Delić, ovu operaciju su tajno nazvali "Uragan-95", a u Trećem zeničkom, pod komandom brigadnog generala Sakiba Mahmuljina - "Farz-95" /"Božija zapovijest"/.

Odred "El mudžahid", sa oko 500 boraca, što iz inostranstva, što domaćih, dodijeljen Trećem korpusu, operaciju je interno zvao "Badr al Bosna".

"Usud Vozuće bio je njen geografski položaj", navodi Blagojević.

Iako u poluokruženju, Vozuća presijeca dva basena - tuzlanski i zenički, čime je muslimanskim snagama presječena glavna putna komunikacija Zenica - Zavidovići - Banovići - Vozuća.

Blagojević podsjeća da je 30. avgusta 1995. godine u mjestu Kamenica, nekadašnje srpsko selo Gostović, održan sastanak starješina Trećeg korpusa takozvane Armije BiH, koji su učestvovali u ofanzivi na Vozuću.

Tada su, dodaje on, komandiri i komandanti jedinica upoznati sa stavkom da će "iz stimulativnog fonda /Armije BiH/ od 300.000 maraka tokom čišćenja terena biti nagrađeni najbolji pojedinci. Za zarobljenog četnika 3.000 maraka, mrtvog 1.000 maraka. Za osvojeni tenk nagrada je do 20.000 maraka, a zarobljena puška nagrađivala se sa 200 maraka".

Operacija je počela u ranim jutarnjim časovima 10. septembra 1995. godine, iako je prema pisanim naredbama trebalo da počne 6. septembra. Čekalo se bombardovanje NATO avijacije po srpskim odbrambenim linijama i sistemima veze.

Blagojević podsjeća da su u prethodnom periodu snage takozvane Armije BiH svake godine izvodile po jednu ofanzivu na područje Vozuće, koju je u zoni odgovornosti od 30 kilometara branilo oko 1.176 boraca Četvrte ozrenske lake pješadijske brigade potpomognute srbačkim, krajiškim i drugim jedinicama.

"Muslimanske ofanzive iz 1992. i 1993. godine bile su osujećene i razbijene, ali je u junu 1994. prvi put iskoordinisana između Drugog i Trećeg kurpusa, što ju je izdvajalo u odnosu na prethodne i upozorilo na veće interesovanje za ovaj prostor", ističe Blagojević.

Nakon sloma ofanzive iz 1994. godine, a prema podacima i zapisima takozvane Armije BiH, Blagojević navodi da je prioritet i primarni cilj Glavnog štaba na čelu sa Rasimom Delićem bio da Vozuća bude zauzeta.

On naglašava da je tada u sastav Trećeg korupusa priključen odred "El mudžahid", a prvi kontakt sa njima u Vozući bio je već 1994. godine.

Blagojević je kao osobenost tog odreda naveo da su svako svoje izviđanje snimali, pa su prikazivali svoje ranjene i poginule ili zvjerstva koja su činili nad zarobljenim Srbima.

"Zahvaljujući dobrim obavještajnim podacima o aktivnostima u muslimanskim jedinicama, kao i mogućnosti da prevedemo presretnutu komunikaciju sa arapskog jezika, raspolagali smo vrijednom građom koja je ukazivala na predstojeću ofanzivu, o čemu smo svojevremeno informisali nadređene", ističe Blagojević.

Prema njegovim riječima, telegram je upućen Prvoj taktičkoj grupi, Operativnoj grupi, kao i Prvom krajiškom korpusu, ali je bio ignorisan.

Blagojević ističe da Glavni štab Vojske Republike Srpske tokom ofanzive "Uragan" 1995. godine nije poslao pomoć borcima koji su branili Vozuću.

On podsjeća na susret sa tadašnjim načelnikom Glavnog štaba Manojlom Milovanovićem, o čemu postoje i svjedočenja u knjizi "Bitka za Vozuću '92-'95" autora Nenada Cvjetkovića.

Blagojević navodi da je tadašnji predsjednik opštine Stojko Blagojević krajem 1994. godine, kada su muslimanski napadi i izviđanja postajali učestaliji i suroviji, počeo da preventivno iseljava civilno stanovništvo.

Zoran Blagojević je odluku o preventivnom povlačenju civila sa današnjeg stanovišta ocijenio kao odličan potez, iako je u javnosti protumačen kao izdaja, jer je izbjegnut stravičan pokolj koji je zadesio sve one koji su ostali.

Nastaviće se...
SRNA