"Milosrdni anđeo" ubijao, rušio i bacao uranijum

U ponedjeljak, 24.

Republika Srpska 23.03.2014 | 11:27 U ponedjeljak, 24. marta, navršava se 15 godina od NATO agresije na Srbiju i nekadašnju SR Jugoslaviju, kada je tokom 79 dana bombardovanja ubijeno najmanje 2.500, ranjeno i povrijeđeno više od 12.500 ljudi, a korištena je i municija sa osiromašenim uranijumom, kao i grafitne bombe. U Srbiji će 15 godina od NATO bombardovanja, nazvanog "Milosrdni anđeo", biti obilježena polaganjem cvijeća i vijenaca i odavanjem pošte žrtvama, a predsjednik Srbije Tomislav Nikolić u Varvarinu će položiti vijenac na spomen-obilježje stradalim u bombardovanju. Predsjednik Društva Srbije za borbu protiv raka Slobodan Čikarić rekao je Srni da su srpski stručnjaci utvrdili da je na Srbiju tokom NATO bombardovanja palo 15 tona radioaktivnog materijala, te ocijenio da se ove godine može očekivati "eksplozija" oboljenja od raka, kao posljedica bombardovanja osiromašenim uranijumom. Tokom bombardovanja poginulo je ili nestalo ukupno 1.008 pripadnika vojske i policije - od čega 659 pripadnika vojske, a 349 pripadnika policije, teže i lakše je ranjeno oko 6.000 civila, među njima 2.700 djece. Ukupna materijalna šteta procijenjena je na više desetina milijardi dolara, dok ratni gubici NATO-a u ljudstvu i tehnici nikada nisu objelodanjeni, ali je najpoznatiji slučaj obaranje nevidljivog aviona F-117, kod Buđanovaca. Odluka o agresiji na SR Jugoslaviju donesena je, prvi put u novijoj istoriji, bez odobrenja Savjeta bezbjednosti UN, a naredbu je tadašnjem komandantu savezničkih snaga američkom generalu Vesliju Klarku izdao generalni sekretar NATO-a Havijer Solana. SR Jugoslavija je napadnuta pod izgovorom da je krivac za neuspjeh pregovora u Rambujeu i Parizu o budućem statusu pokrajine Kosovo i Metohija. Vazdušni napadi 19 zemalja članica NATO-a počeli su 24. marta 1999. godine u 19.45 časova krstarećim raketama i avijacijom na više područja Srbije i Crne Gore, a posljednji napad dogodio se 10. juna, u 13.15 časova, nedaleko od Kosovske Kamenice, iako je Vojno-tehnički sporazum u Kumanovu potpisan 9. juna 1999. godine. U bombardovanju je uništeno i oštećeno 25.000 stambenih objekata, onesposobljeno 470 kilometara puteva i 595 kilometara pruga, oštećeno je 14 aerodroma, 19 bolnica, 20 domova zdravlja, 18 dječjih vrtića, 69 škola, 176 spomenika kulture i 44 mosta, dok je 38 razoreno. Tokom agresije izvršeno je 2.300 vazdušnih udara na 995 objekata širom zemlje, a 1.150 borbenih aviona lansiralo je skoro 420.000 projektila ukupne mase 22.000 tona. NATO je lansirao 1.300 krstarećih raketa, izručio 37.000 "kasetnih bombi" od kojih je poginulo oko 200 osoba, a ranjeno više stotina, upotrijebio je zabranjenu municiju sa osiromašenim uranijumom. Uništena je trećina elektroenergetskog kapaciteta zemlje, bombardovane su dvije rafinerije, u Pančevu i Novom Sadu, a snage NATO-a su prvi put upotrijebile i takozvane grafitne bombe za onesposobljavanje elektroenergetskog sistema. Generalni sekretar NATO-a 10. juna izdao je naredbu o prekidu bombardovanja, pošto je započelo povlačenje snaga SR Jugoslavije i Srbije sa Kosova i Metohije, a Savjet bezbjednosti UN je usvojio Rezoluciju 1244, uputivši na Kosovu i Metohiju 37.200 vojnika Kfora iz 36 zemalja sa zadatkom da "čuvaju mir i bezbjednost". Uprkos međunarodnom prisustvu, napadi Albanaca na Kosovu na preostale Srbe su postali svakodnevni, a vrhunac se desio 17. marta 2003. godine, kada je u sinhronizovanom pogromu ubijeno 19 ljudi, više stotina Srba je povrijeđeno, a oko 4.000 protjerano. U martovskom pogromu je stotine srpskih domova uništeno, više srpskih sela sravnjeno sa zemljom, a na desetine crkava i manastira izuzetne kulturno-istorijske važnosti, koji su pod zaštitom UNESCO-a, uništeno. U dijalogu Beograda i Prištine, koji je počeo prije dvije godine, kosovska strana nastoji da ojača svoju nezavisnost, a srpska da pojača prisustvo Srbije na Kosovu, posebno na sjeveru, nakon što je u briselskim razgovorima dvije strane, uz posredovanje EU, dogovoreno formiranje Zajednice srpskih opština. Posljedice bombardovanja osiromašenim uranijumom tokom godina sve su vidljivije, a stručnjaci prognoziraju drastično povećanje malignih oboljenja u toku ove godine, kao posljedica NATO bombardovanja. Prema procjeni predsjednika Društva Srbije za borbu protiv raka Slobodana Čikarića, u Srbiji će ove godine od svih tumora biti oko 40.000 oboljelih, a umrijeće oko 22.000 ljudi usljed malignih tumora. Što se tiče oboljenja od raka na Kosovu i Metohiji usljed NATO bombardovanja, Čikarić kaže da je Kosmet potpuna nepoznanica, jer tamo "neće da talasaju" i da se zamjeraju NATO-u, a osim toga tamo registar za rak gotovo i da ne postoji. U Institutu u Vinči, kod Beograda, u još neadekvatnim uslovima čuva se radioaktivni materijal prikupljen poslije bombardovanja.