74 godine od početka Drugog svjetskog rata

Prvog septembra 1939.

Republika Srpska 01.09.2013 | 19:22 Prvog septembra 1939. pre 74 godine započeo je Drugi svjetski rat. Napadom nacističke Njemačke na Poljsku počeo je najveći ratni sukob u istoriji, okončan šest godina kasnije slomom Njemačke, Italije i Japana i njihovih saveznika. U ratu u kojem je učestvovala 61 država poginulo je oko 50 miliona i ranjeno više od 35 miliona ljudi. Samo u Evropi materijalna šteta je procjenjena na oko 277,7 milijardi dolara prema cijenama iz 1938, a u Jugoslaviji na 46,9 milijardi dolara. Napad na Vesterplate, nedaleko od Gdanjska (njemački naziv je bio Dancig) 1. septembra u 4,45 sati ujutro,  koji je izvela njemačka krstarica "Šlezvig Holštajn", smatra se oficijelnim početkom Drugog svjetskog rata. Paralelno, njemački "Lutfafe" započeo je bombardovanje varošice Veilun. U to vreme to je bila granična zona. Samo u tom mjestu prvog dana rata poginulo je skoro dvije hiljade ljudi, a 70 odsto grada je uništeno. Iako je Njemačka  bezuslovnu kapitulaciju nakon gotovo šestogodišnjeg rata potpisala  9. maja 1945. čime su okončana ratna dejstva u Evropi, na Pacifiku rat je potrajao još mjesecima, do konačne kapitulacije Japana 2. septembra 1945. godine. Predaja Japana ubrzana je atomskim napadamina na Hirošimu i Nagasaki 6. odnosno 8. avgusta 1945. čime je Japan doveden u bezizlazan položaj. Na teritoriji Jugoslavije konačni otpor pojedinih okupaotorskih jedinica slomljen je 15. maja. Drugi svjetski rat izazvan nastojanjem Nemačke, Italije i Japana da izvrše novu podelu svijeta, donio je neizmjerna stradanja i žrtve i zločine ogromnih razmjera, poput masovnih likvidacija civila, najviše Jevreja (čak do 6 miliona) Srba, Poljaka, Rusa, na dalekom istoku, razumije se, Kineza. Prijelomni momenat u Evropi bio je napad na Njemačke na Sovjetski Savez 22. juna 1941. koji će se nakon početnih uspjeha već na samom kraju 1941. pretvoriti u postupno odstupanje Nijemaca. Konačno, poslije poraza Nijemaca kod Staljingrada početkom februara 1943. započelo je odstupanje Njemačke okončano maja 1945. potpunim porazom. Na Pacifiku, napad Japana na američku pacifičku flotu u luci Perl Harbur na Havajima 7. decembra 1941. bio je povod za otvoreni ulazak SAD u rat, što će se okončati potpunim slomom Japana a time i krajem svjetskog rata 2. septembra 1945.