SERVER: DAČIĆ JE GUBITNIK

Razgovori između Beograda i Prištine dotiču se dosta ozbiljnih pitanja, međutim, malo je vjerovatno da će dijalog dovesti do potrebnog sporazuma, tvrdi Danijel Server, ekspert za Balkan i profesor međunarodnih studija na Univerzitetu Džons Hopkins.

Republika Srpska 14.03.2013 | 07:36 Razgovori između Beograda i Prištine dotiču se dosta ozbiljnih pitanja, međutim, malo je vjerovatno da će dijalog dovesti do potrebnog sporazuma, tvrdi Danijel Server, ekspert za Balkan i profesor međunarodnih studija na Univerzitetu Džons Hopkins. “Dogovor je, prije svega, nemoguć zbog odsustva bilo kakvih dodirnih tačaka u polaznim stavovima Prištine i Beograda”, kaže Server. “Priština polazi od činjenice da je proglasila nezavisnost koju priznaje prilično veliki broj zemalja u svijetu, uključujući 22 zemlje članice Evropske unije i vodeću silu u svijetu, SAD. A platforma za Kosovo koalicione vlade Srbije i predsednika Tomislava Nikolića, polazi od težnje Beograda da zadrži suverenitet nad Kosovom i omogući sistem u kojem bi kosovski Srbi imali odvojenu upravu”, dodaje Server u razgovoru za srpski “Glas Amerike”. “Ideja o asocijaciji opština na sjeveru Kosova predviđena je u Ahtisarijevom planu, u kojem su tačno navedene funkcije te asocijacije, od kojih su neke administrativne. Međutim, srpska strana traži mnogo više od toga. Ona traži uspostavljanje srpske policije i srpskih sudova, što je neostvarivo. Nigde, pa ni na Kosovu ne mogu da funkcionišu dva odvojena pravna sistema. Pored toga, Beograd ne može da traži privilegije iz Ahtisarijevog plana, a da ne ispuni njegove obaveze, odnosno prethodno ne prizna nezavisnost Kosova”, pojašnjava Server. Na pitanje o mogućem pripajanju sjevernog dela Kosova Srbiji, sagovornik je još jednom podsjetio da promjenu granice mogu da vrše isključivo suverene države. Uslov za takav dogovor i u ovom slučaju je priznanje suvereniteta Kosova. Server nastavlja: “Ne postoji jednostrana razmena teritorija. Očigledno je da bi predaja sjevernog dela Kosova Srbiji, iziskivala ustupanje pretežno albanskog Preševa, Kosovu. Međutim, ja ne znam nikoga u Beogradu ko bi pristao na to. Dakle, samo suverene zemlje mogu da mijenjaju svoje granice, a drugi uslov je faktička razmjena teritorija. U slučaju da to postignu, dvije strane bi još morale da objasne međunarodnoj zajednici na koji će način obezbjediti da susjedne Makedonija i Bosna i Hercegovina sačuvaju stabilnost”, smatra Server. Navedene okolnosti otežavaju pregovaračku poziciju srpskog premijera Ivice Dačića, tvrdi Server. “Predsednik je premijeru predao “vruć krompir,” odnosno mandat zarctan u Platformi, koji on jednostavno ne može da sprovede. Zadatak je nemoguće ispuniti jer se u Platformi ponovo ističe suverenitet Srbije nad Kosovom. Dačić je vjerovatno veoma zabrinut, jer se nalazi u procjepu. Ukoliko sa Prištinom postigne sporazum koji bi na bilo koji način označavao priznavanje nezavisnosti Kosova, naći će se u situaciju koja mu ne odgovara. A ne odgovara mu ni situacija u kojoj nije postigao nikakav dogovor. Drugim rečima, u oba slučaja je gubitnik”, ocjenjuje Server. On priznaje da je postignut određeni napredak u dijalogu između Beograda i Prištine, prije svega zato što se odvija na tako visokom nivou. Međutim, postizanje stvarnog dogovora, kako je rekao, iziskuje dodatni, “džinovski pomak.”