Plata za politički (ne)rad u BiH sve primamljivija

Dakle, za 26 godina utrostručio se broj onih koji učestvuju u trci za najvažnije državne funkcije, a prema riječima dobro upućenih u izborni proces u BiH, to nije nikakvo iznenađenje, jer se u politiku u BiH isključivo ulazi iz materijalnih, a nikako iz političkih interesa.

Republika Srpska 20.08.2022 | 16:02

Prvi poslijeratni opšti izbori u BiH održani su 1996. godine, a učešće je tada uzelo 40 političkih subjekata. Na predstojećim izborima, koji su zakazani za 2. oktobar i koji će biti deveti po redu ovog tipa nakon potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, Centralna izborna komisija BiH (CIK) ovjerila je učešće 127 političkih subjekata, od kojih su 72 političke stranke, 38 koalicija i 17 nezavisni kandidati.

Dakle, za 26 godina utrostručio se broj onih koji učestvuju u trci za najvažnije državne funkcije, a prema riječima dobro upućenih u izborni proces u BiH, to nije nikakvo iznenađenje, jer se u politiku u BiH isključivo ulazi iz materijalnih, a nikako iz političkih interesa.

Vehid Šehić, bivši član CIK BiH, kaže za "Nezavisne novine" da je BiH samo jedna u nizu zemalja koje su iz jednopartijskog sistema ušle u višepartijski (istočna Evropa, SFRJ), ali da se, za razliku od država poput Poljske ili Bugarske, u kojima se iz godine u godinu smanjuje broj političkih stranaka jer se one pronalaze u istoj ideologiji, u BiH dešava suprotno.

"Iz jednog prostog razloga, politika u BiH je izgubila smisao u jednom demokratskom pojmu, šta ona zapravo predstavlja. U uređenim državama politika se vodi opštim/javnim interesom, zanemaruje se lični, a kod nas je obrnuto. Ovdje je bavljenje politikom lični interes, motivisan moći i materijalnim dobrima koji daje svaka vlast i svaka pozicija. Zato i ne treba da čudi zašto imamo ovoliko političkih stranaka", smatra Šehić.

Sa druge strane, navodi, analizirajući potrebu za ovolikim brojem političkih subjekata u BiH, izdvaja se jedna karakteristika - sindrom liderstva.

"Svako hoće da bude lider. Ako ne bude u jednoj stranci, on će napraviti neku drugu. Ako napravite analizu, vidjećete koliko je političkih stranaka nastalo iz neke matične stranke koje danas postoje. Ovo nije generalna ocjena za sve političare i stranke. Ali svjedoci smo partijskog zapošljavanja i svih benefita koje dobijaju, ne samo ljudi koji se bave politikom nego i nekim uslužnim, privrednim djelatnostima, koji čim se približe politici, onda oni mogu računati na povećana finansijska sredstva i bolje poslovanje", pojašnjava Šehić.

On kaže da, kada politika postane ono što treba da bude, i kada druga zanimanja ne budu zavisila od političke palice, onda će se država vratiti u demokratske tokove.

"Kada budete imali zanimanja i poslove u ovoj državi koji će biti plaćeni na jedan sasvim drugačiji način, bježaće se iz politike. Sada to nije slučaj, jer imate situaciju da su političari enormno plaćeni za posao koji rade, odnosno ne rade, da rezultati njihovog rada ne utiču na primanja koja će imati, jer svjedoci smo koliko je Parlamentarna skupština donijela zakona i svojih obavezujućih odluka, a kolike plate imaju ti ljudi. Visoka plata je u disproporciji sa trudom koji ulažu", ističe Šehić, koji ponavlja da bi dobro rješenje bilo podizanje izbornog praga na pet odsto, kako bi se, kako kaže, suzio politički meni/jelovnik.

"Sa druge strane, napravljena je u startu jedna velika greška. Dok je izbore provodila Privremena izborna komisija pod patronatom OSCEa, tada su politički subjekti dobijali finansijska sredstva za učešće na izborima.

Stranke koje su se prijavljivale na više nivoe vlasti dobijale su po 600.000700.000 KM, a nezavisni kandidati npr. za opštine oko 14.00015.000 KM za vođenje kampanje", pojašnjava Šehić i dodaje da je upravo to stimulisanje novčanim sredstvima ključ zašto se ljudi odlučuju da učestvuju na izborima.

"Ja se sjećam 2002. godine, kad se počeo primjenjivati Izborni zakon BiH, koji je donesen 2001. godine, zvali su me mnogi da se kandiduju za načelnike, predsjednike opština. Kad je rečeno da više nema te naknade, svi oni su odustali. A ove godine učestvuje 127 političkih subjekata, pa to je potpuno neprihvatljivo za državu koja ima 2,5 miliona stanovnika", zaključio je Šehić.

(Nezavisne)