Strani investitori sa Banjalučke berze "bježe"

Tržišta u razvoju kao što je tržište kapitala Republike Srpske u velikoj mjeri zavise od stranih investitora, ali oni sa Banjalučke berze bježe. Učešće nerezidenata u kupovnom prometu u prošloj godini za 50 odsto je manje u odnosu na godinu ranije, dok su za 57 odsto više učestvovali u prodajnom prometu, pokazuje Izvještaj o stanju na tržištu hartija od vrijednosti za 2019. godinu.

Republika Srpska 20.07.2020 | 21:58

Izvještaj je sačinila Komisija za hartije od vrijednosti (KHOV) Republike Srpske, a naći će se pred poslanicima na sjednici Narodne skupštine RS koja počinje sutra.

KHOV je ukupan promet na Banjalučkoj berzi u periodu od 2014. do 2019. godine uporedila sa kretanjima na Zagrebačkoj berzi. Ostvareni promet na Banjalučkoj berzi tokom prošle godine veći je od ostvarenog prometa na Sarajevskoj berzi, prije svega zahvaljujući aukcijama za pakete akcija i obveznica.

Ukupan promet na Banjalučkoj berzi (uključujući blok poslove, prijavljene poslove po osnovu preuzimanja, aukcije za pakete akcija, obveznice i javne ponude) u 2019. godini iznosio je 472,1 milion KM, što je 10,27 odsto više od ostvarenog ukupnog prometa u 2018. godini.

„Došlo do značajnog pada vrijednosti redovnog prometa obveznicama (32,6 odsto) i vrijednosti obavljenih blok poslova (57,6 odsto). Pored toga, u ovoj godini došlo je do povećanja redovnog prometa akcijama (26 odsto), te povećanja vrijednosti javnih ponuda akcija (221,5 odsto)“, navedeno je u Izvještaju.

Učešće stranaca u kupovini na berzi prepolovljeno

Redovan promet na Banjalučkoj berzi u 2019. godini (izuzimajući blok poslove, prijavljene poslove po osnovu preuzimanja, javne ponude i aukcije za pakete akcija i obveznica) iznosio je 86,3 miliona KM, što je za 13,57 odsto manje nego u 2018. godini.

Tokom 251 dan redovnog trgovanja u 2019. godini ukupno je zaključeno 14.711 transakcija, što je za 14,15 odsto manje nego u 2018. godini.

U prosjeku je zaključeno 46 transakcija po danu trgovanja, sa prosječnom vrijednosti pojedinačne transakcije u iznosu od 3.555 KM.

Prosječan redovan dnevni promet akcijama na Banjalučkoj berzi u 2019. godini iznosio je 162.812 KM, što je za 26,52 odsto više u odnosu na prethodnu godinu.

„Tržišta u razvoju kao što je tržište kapitala Republike Srpske u velikoj mjeri zavise od stranih investitora, koji su u momentu početka krize povukli značajna sredstva. Vidljivo je da je učešće nerezidenata u kupovnom prometu u 2019. godini 9,9 odsto što je za 50,13 odsto manje u odnosu na prethodnu godinu. S druge strane, učešće nerezidenata u prodajnom prometu u 2019. godini iznosila je 19,54 odsto, što je za 57,71 odsto više nego u prethodnoj godini“, naveli su u KHOV.

Dominiraju obveznice 

U strukturi ukupnog prometa u 2019. godini, kao i u prethodnoj godini, dominiraju obveznice koje su prometovane putem javne ponude, ali i u sekundarnom redovnom prometu, sa učešćem od 75,3 odsto, u odnosu na ukupno ostvareni promet, što predstavlja povećanje u odnosu na prethodnu godinu (5,4 odsto).

Od ukupnog prometa u 2019. godini, 8,7 odsto čini redovan promet akcijama i udjelima, što je rast za 14,3 odsto u odnosu na prethodnu godinu, kada je iznosio 7,6 odsto. Pored toga, redovan promet obveznicama učestvovao je sa 9,6 odsto, što predstavlja smanjenje u odnosu na prethodnu godinu za 38,9 odsto, kada je ovo učešće iznosilo 15,8 odsto.

Promet trezorskih zapisa čini 8,5 odsto ukupnog prometa, što predstavlja značajno povećanje za 81,6 odsto u odnosu na prethodnu godinu kada je ovo učešće bilo 4,7 odsto ukupnog prometa.

Povećanje/smanjenje osnovnog kapitala

Važna informacija za tržište kapitala odnosi se na činjenicu da je od 2001. godine do kraja 2019, povećanje kapitala po osnovu rasporeda rezervi i neraspoređene dobiti obavljeno u 117 slučajeva, sa ukupnim iznosom od 457,3 miliona KM.  Tokom prošle godine taj postupak je obavilo jedno društvo sa ukupnim iznosom od 1,9 miliona KM.

S druge strane, u istom periodu 2001-2019, kod Komisije za hartije od vrijednosti registrovano je ukupno 128 postupka smanjenja osnovnog kapitala i to u ukupnom iznosu od 1,4 milijarde KM. U 2019. godini ovaj postupak je proveden u pet otvorenih akcionarskih društva, sa ukupnim iznosom smanjenja od 35,3 miliona KM.

Kompletan dokument koji će se naći pred poslanicima možete pogledati na linku: Izvještaj o stanju na tržištu hartija od vrijednosti za 2019. godinu.

(Capital)