Srećna Nova 5780. jevrejska godina!

Članovima jevrejskih opština u Banjaluci i Doboju, jevrejskim zajednicama u Republici Srpskoj odnosno Bosni i Hercegovini i u Srbiji, kao i našim gledaocima jevrejske vjere širom svijeta, srećnu Novu 5780. godinu, tradicionalnom čestitkom Šana tova u metuka, želi BN televizija.

Republika Srpska 29.09.2019 | 15:45 U čestitci se navode želje da se jesenji praznici mjeseca tišrija provedu u porodičnom spokoju i dobrom raspoloženju, a da naredna godina bude godina dobrog zdravlja i napretka.

Jevrejska Nova godina, Roš ha-Šana (Rosh Ha'Shana), se obilježava na šesti dan stvaranja svijeta. Proslavlja se dva dana a njom počinje 10-dnevna molitva, pokora i pokajanje koji svoj vrhunac dosežu Jom kipurom (Yom Kippur), praznikom nad praznicima. Kako su Jevreji u praskozorju svoje istorije bili i pustinjski nomadski narod, dani se računaju od zalaska sunca do večeri narednog dana, tako da i praznovanje počinje večernjom molitvom u sinagogi, nastavljajući se svečanim objedom i blagoslovima u domovima.

Roš ha-Šana je i sudnji dan kada se ljudima sagledava učinjeno tokomprethodne i određivanje sudbine za narednu godinu, kojom će biti i presuđeno ko će živjeti a ko umrijeti tokom nje. Кako postoje tri knjige u koje Gospod upisuje sudbine ljudi, tako se sazdao pozdrav Le-šana tova tikatevu (budite upisanu u dobru knjigu, knjigu života).

Još je u Talmudu ovaj praznik opisan kao praznik stvaranja svijeta, kada se duvajući u šofar (shofar), ovnov rog, vapajnim zvukom prodorno pozivalo na pokajanje.

Za razliku od mnogih naroda, kod Jevreja je Nova godina ozbiljan praznik, poziva na prisjećanje, pokajanje i jedinstvo naroda. Običaj je da se izlazi rijeke, jezera ili more u koju se bacaju mrve hljeba (tašlih/tashlih), simbolično izražavajući odbacivanje grijeha.

Za prazničnu, porodičnu, večeru se, između mnogih jela, služe i glava ribe, koja označava početak godine i želju da se bude pri glavi a ne na repu i kriške jabuka koje se umaču u med ne bi li godina bila slatka.

Jevrejska populaciona tendencija je ambivalentna. Dok u rasejanju broj kontinuirano opada, kako uslijed niskog prirodnog priraštaja, tako i poradi asimilacije, u postojbini, zemlji i Državi Izrael, postojano raste. Od sveukupne procjene od 14.6 miliona Jevreja na svim kontinentima, 6.7 živi u jevrejskoj državi.

U Izraelu Jevreji čine 74.2 % ukupnog stanovništva, pri čemu su prisutni i migracija i emigracija. Potpuno je izvjesno da će u narednim godinama više od polovine Jevreja živjeti u Izraelu. Najbrojnije jevrejske zajednice poslije Izraela su: SAD sa 5.7 miliona, potom: Francuska, Kanada, Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Sjeverne Irske, Argentina, Rusija, Njemačka i Australija. Stvarnost današnjice nas upućuje u paralelno djelovanje jevrejskih opština sa zajednicama Izraelaca u mnogim važnijim svjetskim urbanim centrima.

(BN)