Svijet o primirju, ali ne i komšije

Komemoracije širom svijeta održavaju se u znak sjećanja na primirje potpisano 11. novembra 1918, kojim je završen Prvi svjetski rat.

Region 11.11.2018 | 12:30 Centralna ceremonija organizuje se u Parizu u prisustvu brojnih državnika. U Australiji je održana ceremonija u Kanberi u Nacionalnom ratnom memorijalnom centru, a u Adelejdu avioni su izbacili hiljade crvenih makovih cvjetova koji je simbol nastradalih u Prvom svjetskom ratu, prenosi BBC.

Australijski premijer Skot Morison je na komemoraciji govorio o važnosti sjećanja ističući da ljudi "moraju da uče iz prošlosti tako da možemo bolje da upravljamo u promjenljivim tokovima naših vremena, za našu djecu i za prošle generacije".

Na Novom Zelandu komemoracija je održana u glavnom gradu Velingonu. Australijske i novozelandske snage imale su ogromne gubitke 1915. u kampanji u Galipolju u Turskoj. 

Na Novom Zelandu održano je tradicionalna dva minuta ćutanja u 11.00 sati kada je potpisano primirje i uslijedila je počasna paljba, a crkvena zvona odzvanjala su širom zemlje, dok su mnogi svirali sirenama svojih kola.

Iz Australije u Prvom svjetskom ratu služilo je više od 400.000 ljudi a više od 300.000 je raspoređeno u inostranstvu. Gotovo 62.000 je izgubilo život a tada je mlada australijska nacija brojala pet miliona stanovnika. Više od 100.000 Novozelanđana, desetina tadašnjeg stanovništva učestvovala u inostranstvu u Prvom svjetskom ratu a njih 18.300 je izgubilo život.

U Indiji obilježeno je sjećanje na 74.000 vojnika koji su poginuli u borbama na drugoj strani svijeta.  

"U ovaj rat Indija nije bila direktno uključena ali ipak su se naši vojnici borili širom svijeta samo za pitanje mira", rekao je indijski premiejr Narendra Modi u tviter poruci danas.

U Velikoj Britaniji niz specijalnih događaja održava se da obilježi kraj sukoba od 1914-1918. godine.

Srbija je odigrala misionarsku ulogu 1918.godine kada je oslobodila sav srpski narod i ostale južnoslovenske narode na Balkanu i ujedinila ih u zajedničku državu, kaže direktor Instituta za savremenu istoriju Momčilo Pavlović povodom Dana primirja i veka od završetka Prvog svjetskog rata i ističe da Srbija treba da bude ponosna na pobjedu u Velikom ratu i na stvaranje Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.

Pavlović primjećuje da stogodišnjicu pobjede u Prvom svjetskom ratu moćne evropske zemlje, nekadašnje saveznice Srbije, danas slave velikim ceremonijama, dok se na prostoru bivše Jugoslavije taj jubilej, koji se spaja sa godišnjicom ujedinjenja, posmatra sa aspekta sadašnjih odnosa bivših jugoslovenskih republika.

Pa tako, na primjer, zvanična Crna Gora ne slavi veliku pobedu, kao ni Podgoričku skupštinu i prisajedinjenje sa Srbijom, a istovremeno zabranjuje intelektualcima iz Srbije da se pojavljuju na manifestacijama kojima se obilježavaju ti događaji.

U isto vrijeme, u Hrvatskoj se štampaju i objavljuju knjige u kojima se 1918.godina označava kao početak tlačenja Srbije nad Hrvatskom.

Pavlović navodi da antisrpska propaganda koja se vodi, a posebno u Crnoj Gori, stvara konfuziju u javnosti i predstavu da je ideja ujedinjenja i stvaranja zajedničke drzave bila pogrešna.

''Danas su naša dojučerašnja braća listom okrenuta protiv Srbije, kao da im nešto duguje i da treba da im se izvinjava, kao da je kriva što 1918. nisu postojale Makedonija ni ostale države'', kaže Pavlović za Tanjug i dodaje da je Srbija kao priznata država bila stožer ujedinjenja sa bivšim jugoslovenskim republikama koje su do 1918. bile austrougarske provincije.
okupatorsku i osvajačku, a ne kao oslobodilačku i ujediniteljsku, Pavlović navodi da to nije tačno, pre svega, sa istorijskog aspekta.

''Zašto nisu podigli ustanke i nastavili borbu ako je to bila okupacija'', pita istoričar i ističe da ujedinjenje nije bilo samo srpska ideja, te da Srbiji 1918.godine nije bila potrebna takva država kao što je Kraljevina SHS jer su političkom i vojnom rukovodstvu nuđene i druge opcije za definisanje granica.

Napominje i da Hrvatska, Slovenija i ostale republike tada nisu bile međunarodno priznate države da bi ih srpska vojska mogla okupirati, već da je to bio prostor Austrougarske. 

(Tanjug, Beta)