U svijetu zaštićena samo tri srpska brenda

U Srbiji je imenom porekla ili geografskom oznakom na nacionalnom nivou do sada zaštićeno nekoliko desetina poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda.

To su: leskovački ajvar, užička pršuta, sremski kulen, rtanjski čaj, homoljski med, somborski sir, ečanski šaran i zlatarski sir...

Na listi zaštićenih su i fruškogorski lipov med, sjenička jagnjetina, pirotsko meso, valjevski duvan-čvarci, futoški kupus, ariljska malina...

- Danas se na spisku Zavoda nalaze 43 proizvoda koji potiču iz Republike Srbije, koja su prešla u nadležnost resornog ministarstva - kaže, za "Novosti", Zoran Dragojević, rukovodilac Grupe za dizajn i oznake geografskog porekla Zavoda za intelektualnu svojinu Srbije.

- Putem Lisabonskog sporazuma o međunarodnoj zaštiti imena porekla proizvoda, međunarodno su zaštićena samo tri naša proizvoda, homoljski med, vino "bermet" i leskovački domaći ajvar.
Evropska posla

U Evropi se vodi svojevrstan rat oko zaštite geografskog porekla proizvoda. Jedan od poslednjih je o tome da li Hrvatska može i dalje da proizvodi kobasicu pod nazivom "kranjska", jer je pravo na to ime već zaštitila Slovenija.

Proizvodi sa geografskim poreklom česti su povod za sporovae između država pred Evropskom komisijom. Iskustvo pokazuje da zapravo onaj ko je bliži evropskoj administraciji taj i zaštiti proizvod, čak i kada nema previše razloga.

Lista vrhunskih proizvoda

Naša država treba da počne da brine o pravljenju liste "vrhunskih srpskih proizvoda". Nema većeg patriotizma u savremenom svetu nego zaštititi svoju proizvodnju i izume i rad svojih sunarodnika i tako se organizovati da cela jedna zemlja može da živi od toga i na tome izgradi svoj imidž, smatra Dragoljub Rajić, privredni konsultant:

- Da bi neko vino moglo da bude označeno kao vrhunsko vino, i da kao takvo postigne adekvatnu cenu na ino-tržištu, mora da ima geografsko poreklo, a to znači da se proizvod istog naziva i uvek istih karakteristika, proizveden po uvek istoj recepturi i istog kvaliteta zaštiti kao takav.
Poreklo "diže" cenu

Proizvodi zaštićenog geografskog porekla, po pravilu, imaju veću vrednost od ostalih i smatra se da, osim što su posebnog porekla, poseduju i vrhunski kvalitet, pa su i kupci spremni da za njih plate više. Prema Lisabonskoj konvenciji, ne podležu carinskim barijerama, nema propisanih kvota za njihov izvoz na tržište Evropske unije, a na domaćem i inostranom tržištu prodaje se skuplje od proizvoda koji nemaju to obeležje. Zaštitu geografskog porekla dobijaju i proizvođači i potrošači.